Najpierw pojawia się mrowienie, pieczenie i lekki ból. Po kilku godzinach okolica ust jest już usiana drobnymi pęcherzykami. Opryszczkę, bo o niej mowa, większość z nas traktuje jak defekt kosmetyczny. Tymczasem to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych człowieka, która lubi atakować w momencie spadku odporności, przemęczenia lub stresu. Co powoduje opryszczkę? W jaki sposób można się nią zarazić? Kiedy opryszczka wymaga wizyty u lekarza?
1. Opryszczka to choroba czy defekt kosmetyczny?
Zdecydowanie choroba, w dodatku bardzo zakaźna. Opryszczka to jedno z najczęstszych zakażeń wirusowych człowieka. Jego przebieg jest zwykle łagodny – głównym objawem choroby są bolesne, sączące pęcherzyki zgrupowane w wyraźne ognisko na powierzchni skóry. Zdarzają się jednak przypadki, gdy opryszczce towarzyszy gorączka, ból i złe samopoczucie. Wtedy niezbędna jest wizyta u lekarza. Należy o tym pamiętać i nie traktować opryszczki wyłącznie w kategoriach defektu kosmetycznego.
2. Co powoduje opryszczkę?
Sprawcą opryszczki jest wirus określany skrótowym kryptonimem HSV (Herpes Simplex Virus), krewny wirusów wywołujących półpasiec i ospę wietrzną. Wyróżniamy dwa jego typy – HSV-1 i HSV-2. Pierwszy odpowiada za opryszczkę wargową, drugi – za odmianę genitalną. Oba typy są zakaźne i okresowo powodują występowanie małych pęcherzyków, które pękają, tworząc na powierzchni skóry niewielkie, bolesne rany.
3. Gdzie może się pojawić opryszczka?
Generalnie wirus typu 1 odpowiada za pojawienie się zmian w obrębie jamy ustnej i twarzy. Wywołana nim opryszczka umiejscawia się najczęściej na granicy skóry i czerwieni wargowej, ale także na brodzie czy nosie. Natomiast obszarem atakowanym przez wirus typu 2 są okolice narządów płciowych, pośladki, uda.
4. W jaki sposób można się zarazić opryszczką?
Tak, jak istnieją 2 różne wirusy wywołujące opryszczkę, tak istnieją 2 sposoby zarażenia się chorobą. Zarażenie wirusem typu 1 zwykle ma miejsce w dzieciństwie i manifestuje się zapaleniem jamy ustnej. Następnie wirus zostaje w zwojach nerwowych w postaci uśpionej, aby aktywować się w dogodnym dla siebie momencie. Zwykle wykorzystuje do tego chwilowy spadek odporności, przemęczenie czy stres, które osłabiają siły obronne organizmu. Właśnie wtedy w okolicy ust pojawiają się bolesne pęcherzyki. Do zarażenia wirusem typu 2 dochodzi na drodze kontaktów seksualnych. Z badań wynika, że opryszczka narządów płciowych dotyczy najczęściej osób przed 40 r.ż., a ryzyko pojawienia się choroby wzrasta wraz z liczbą partnerów seksualnych[1].
5. Czy opryszczka wymaga wizyty u lekarza?
To zależy od przebiegu choroby. Jeśli opryszczka pojawia się od czasu do czasu np. podczas spadku odporności czy w trakcie infekcji i nie towarzyszą jej niepokojące objawy, nie musimy udawać się do lekarza. Zwykle wystarczy smarowanie zmienionego chorobowo miejsca maścią przeciwwirusową dostępną w aptece bez recepty. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku zakażeń pierwotnych, to znaczy 1. wystąpienia opryszczki na przykład u niemowląt i małych dzieci. Przebieg takiego zakażenia jest zwykle ciężki i może dawać objawy ogólnoustrojowe do zapalenia opon mózgowych włącznie. Dodatkowo jeżeli zmiany opryszczkowe pojawiają się w nietypowym miejscu, towarzyszy im ból, gorączka i ogólnie złe samopoczucie, należy skontaktować się z lekarzem, który wdroży odpowiednie leczenie.
fot. panthermedia
6. Czy opryszczkę można wyleczyć domowymi sposobami?
Zdarza się, że pacjenci próbują leczyć opryszczkę sposobami naszych babć, to jest przecierając zmiany chorobowe wacikiem nasączonym alkoholem lub smarując je pastą do zębów, która działa wysuszająco. Domowe metody mogą czasem okazać się pomocne przy niewielkich zmianach. Przy rozległej opryszczce pękające pęcherzyki uszkadzają skórę na tyle, że potraktowanie jej mocno wysuszającym środkiem może zaognić zmiany i spowodować ich bolesność, nadkażenie oraz opóźnić gojenie. Natomiast tradycyjne metody można i warto stosować, aby podnieść odporność organizmu. Więcej ruchu na powietrzu, dobra dieta i wypoczynek – to wzmacnia układ odpornościowy i zniechęca wirusa do ataku.