Bezpieczeństwo jest stanem, w którym nie istnieje żadne zagrożenie. Tak w najprostszy sposób można zdefiniować to słowo, które odnosi się do każdej dziedziny życia człowieka, w tym do sytuacji drogowych, których uczestnikami jesteśmy na co dzień. Istnieje wiele zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym wyrażających się zarówno w nakazach, zasadach postępowania czy regułach. W świadomości Polaków, wiele z tych zasad ma swoją zasadność. Bezpieczeństwo ruchu drogowego nie jest nam obojętne i w wielu aspektach jednoznacznie negatywnie odnosimy się do jego zachwiania.
Następstwa urazów i zatruć, stanowią jeden z trzech największych problemów zdrowotnych współczesnej cywilizacji. Bardzo istotnym elementem tej kategorii są wypadki drogowe i komunikacyjne, gdyż jak wynika ze statystyk, to właśnie one są przyczyną śmierci 12 osób na 100 różnego rodzaju wypadków. Współczesny styl życia oraz rozwój techniczny, ma znaczący wpływ na wzrost liczby pojazdów jakie poruszają się po naszych drogach, wliczając w to nie tylko samochody osobowe, ale również autobusy, samochody ciężarowe czy motocykle. Co za tym idzie, wzrost liczby pojazdów sprzyja wzrostowi sytuacji ryzykownych oraz liczby wypadków jakie mają miejsce na naszych drogach. [1]
Czym jest bezpieczeństwo?
Najprościej i najbardziej logicznie mówiąc, bezpieczeństwo jest stanem, w którym nie istnieją żadne zagrożenia, i tak też to słowo definiują słowniki języka polskiego. Można je też określić jako stan pewności i zabezpieczenia. Bezpieczeństwo ma bardzo duże znaczenie w życiu człowieka, nie tylko w odniesieniu do materialnych kwestii, czy też naszej sytuacji życiowej, ale również w jest ważnym elementem w odniesieniu do naszego zdrowia. [2]
Bezpieczeństwo w ruchu drogowym
Podobnie jak w naszym życiu, w ruchu drogowym, którego użytkownikami jesteśmy na co dzień, bezpieczeństwo ma kluczowe znaczenie. Sytuacje drogowe podyktowane powinny być określonymi zasadami, które każdy uczestnik ruchu drogowego, w szczególności kierujący pojazdami, powinni znać i stosować się do nich.
Istnieje wiele zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Wyrażać się one mogą w nakazach, i tu przykładem może być zasada ruchu prawostronnego czy też zasada pierwszeństwa. Inne zasady ujęte są w formie pewnych reguł postępowania na drodze, i tu można wymienić choćby zasadę szczególnej ostrożności i ograniczonego zaufania czy też zasadę zachowania bezpiecznej prędkości. Jeszcze inne zasady odnoszą się bezpośrednio do kierowcy, a bardziej szczegółowo mówiąc, do jego sprawności psychomotorycznej, czyli stanów takich jak zachowanie trzeźwości podczas prowadzenia pojazdu, stanów po zażyciu środków odurzających czy choćby stanu zmęczenia.
Warunkiem gwarantującym bezpieczeństwo na drodze jest zachowanie równowagi pomiędzy elementami takimi jak kierowca, pojazd, ruch drogowy oraz droga. [3]
Wypadek drogowy
Kiedy bezpieczeństwo w sytuacji drogowej zostaje zachwiane, może dość do zdarzenia, którego skutkiem będzie uraz. Można więc powiedzieć, że z definicji, wypadkiem drogowym nazywa się niezamierzone i nieprawidłowe zachowanie uczestnika ruchu drogowego, które powodując zderzenie z osobą lub innym pojazdem, skutkuje poszkodowaniem lub śmiercią człowieka lub też startą materialną. [4]
Postrzeganie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, w grudniu 2014 roku, opublikowała raport, w którym zawarte są wnioski z badania postaw społeczeństwa, względem bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Jak wynika z raportu, posiadanie prawa jazdy deklaruje 58% Polaków, z czego w znacznej większości jest to prawo jazdy kategorii B, stąd też poruszanie się samochodem, zostało wymienione najczęściej w odpowiedzi na pytanie o sposób przemieszczania się. Nie zmienia to jednak faktu, iż jako piesi także jesteśmy uczestnikami ruchu drogowego, jak również korzystając z środków publicznego transportu.
Czy sytuacje drogowe leżą w kręgu naszych zainteresowań?
Bezpieczeństwo w ruchu drogowym, czy też ogólniej mówiąc, sytuacją na drogach interesuje się nieco mniej niż problemami polskiej opieki zdrowotnej czy też stanem bezrobocia w naszym kraju. Najliczniejszą grupę osób, zainteresowanych tematem użytkowania dróg, są mężczyźni w wieku 25 - 39 lat.
Czy czujemy się bezpiecznie na naszych drogach?
Mniej niż połowa naszych rodaków czuje się bezpiecznie w ruchu drogowym, jednak aż 60% badanych osób uważa, że ostatnie 10 lat przyniosło poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Znaczna liczba osób, bo aż do 90% badanych, popiera rozwiązania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa, takie jak „blokada alkoholowa” czy „czarna skrzynka”, jednak grupa ta, w zdecydowanej większości składa się z osób nie posiadających prawa jazdy. Oznacza to, że osoby będące kierowcami, są w większości przeciwne tego typu rozwiązaniom.
fot. panthermedia
Wpływ władz na bezpieczeństwo i kary za wykroczenia
Jako Polacy, w zdecydowanej większości, uważamy, że rząd powinien dołożyć więcej starań do poprawy bezpieczeństwa na naszych drogach, poprzez działania takie jak poprawa infrastruktury drogowej, większa dostępność szkoleń dla kierowców, edukacja szczególnie dzieci i młodzieży w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Nasze podejście do karania osób kierujących jest jednak zdecydowane, gdyż większość respondentów, w tym również kierowców, jest zdania, że kary, za łamanie zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego powinny zostać zaostrzone. Tu w szczególności za podwyższeniem kar, odniesiono się do jazdy pod wpływem alkoholu.
Szkolenia z bezpieczeństwa i pierwszej pomocy
Warto również zwrócić uwagę na kursy przygotowujące przyszłych kierowców do egzaminów na prawo jazdy, a mianowicie, około 1/5 respondentów, zauważyła, że na kursie na który uczęszczali, temat zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym został poruszony jedynie w niewielkim stopniu lub nie został poruszony wcale. Taką opinie przedstawiali w szczególności najstarsi kierowcy, czyli osoby posiadające prawo jazdy długi okres czasu. Niestety podobnie, w opinii osób badanych, przedstawia się kwestia udzielania pierwszej pomocy, gdyż jedynie 40% respondentów deklaruje, iż uczestniczyło w tego typu szkoleniu. Stąd też jedynie około 44% osób stwierdziło, iż w sytuacji zaistnienia wypadku drogowego, byliby w stanie udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej. Na podstawie badań, jakie przeprowadzono na potrzeby stworzenia raportu, wysnuto wniosek, iż jedynie co szósty Polak, potrafiły udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej.
