Zapadalność na cukrzycę obecnie uległa znaczącemu wzrostowi, zwłaszcza w populacji dzieci i młodzieży, a bardzo niepokojącym jest fakt, że dotyka coraz młodsze dzieci. W zdecydowanej większości diagnozowana jest cukrzyca typu 1, jednak rozwój badań zarówno w zakresie genetyki, jak i immunologii pozwala także na lepszą wykrywalność cukrzycy typu 2, cukrzycy monogenowej czy innych zespołów genetycznych, które skorelowane są z tym schorzeniem. Dobór terapii zależny jest od wielu czynników, między innymi od wieku i potrzeb pacjenta, jego możliwości oraz predyspozycji, a dziecko, u którego rozpoznano cukrzycę typu 1, powinno zostać objęte opieką zespołu specjalistów – pediatrów, diabetologów, dietetyków czy nawet psychologa [1].

Cukrzyca u dziecka

Cukrzyca zaliczana jest do schorzeń o podłożu metabolicznym, gdzie cechą jej charakterystyczną jest hiperglikemia. Stan podwyższonego poziomu glukozy we krwi jest wynikiem defektu wydzielania lub działania insuliny w organizmie. W sytuacji, kiedy mamy do czynienia ze stanem długotrwałej hiperglikemii, istnieje duże zagrożenie uszkodzenia innych narządów, takich jak nerki, serce, oczy czy układów nerwowego i krwionośnego. Niezwykle istotne staje więc postawienie odpowiedniej diagnozy, a co więcej określenie typu cukrzycy – z klinicznego punktu widzenia nakreśla drogę terapeutyczną, pozwala na oszacowanie rokowań oraz tempa rozwoju [1].

Powołując się na wytyczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, w sytuacji zdiagnozowania cukrzycy u dziecka, powinno ono zostać poddane hospitalizacji w oddziale diabetologicznym, wyposażonym w nowoczesne i specjalistyczne narzędzia diagnostyczne oraz powinno, wraz z całą swoją rodziną, objęte zostać opieką zespołu specjalistów z doświadczeniem [1].

Cukrzyca typu 1 a funkcjonowanie poznawcze dziecka

Badania, jakie dotychczas zostały przeprowadzone w kontekście oddziaływania cukrzycy typu 1 na procesy poznawcze, pozwalają stwierdzić, że stanowi ona bardzo duży czynnik ryzyka. W przypadku braku odpowiedniej kontroli dochodzić może do zakłóceń różnego rodzaju procesów pamięciowych, zaburzeń funkcjonowania uwagi czy koncentracji, jak również doprowadzić do obniżenia sprawności związanej z czytaniem i pisaniem [2].

Pamięć

Zwykle to ona poddawana jest badaniom, gdyż wpływ cukrzycy właśnie na procesy pamięciowe jest zdecydowanie największy – pamięć to obszar funkcjonowania dziecka, którego podatność na działanie cukrzycy jest największa. Większość zapisów z badań stanowi potwierdzenie tezy o deficytach czy zakłóceniach pamięci różnego rodzaju – zarówno odnosząc się do czasu przechowywania danych, jak również typu przetwarzanego przez pamięć materiału [2].

fot. panthermedia

Uwaga

Słabsza selektywność to deficyt uwagi, jak specjaliści i badacze zagadnienia zauważyli w toku prowadzonych badań i obserwacji. Spadek uwagi jest wiązany z wczesnym początkiem pojawienia się schorzenia, podobanie jak epizody ostrej hiperglikemii z zaburzeniami koncentracji. Różnic pomiędzy zdolnością podtrzymania uwagi nie zauważono pomiędzy grupą dzieci zdrowych a grupą dzieci chorujących na cukrzyce typu 1 [2].