Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet i druga przyczyna zgonów u kobiet z powodu nowotworów złośliwych. Corocznie notuje się ok. 15 tysięcy nowych zachorowań. Lecznie głównie opiera się na metodach chirurgicznych i radioterapii, a w ostatnich latach dysponujemy nowymi terapiami, które dają bardzo obiecujące wyniki. Jedną z takich metod jest immunoterapia, której głównym celem w nowotworach piersi jest wykorzystanie przeciwciał monoklonalnych.
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Statystyki prowadzone przez KRN (Krajowy Rejestr Nowotworów) ukazują stały wzrost zachorowalności na ten nowotwór. W ostatnich latach liczba nowych przypadków przekroczyła 16 000. W przypadku mężczyzn rak piersi jest bardzo rzadko notowany (ok. 100 przypadków na rok). Rak piersi jest drugą przyczyną zgonów, (po raku płuc) na nowotwory złośliwe u kobiet. W rozwoju tego nowotworu bierze udział wiele różnych czynników. Do czynników mających największe znaczenie można zaliczyć wiek, mutacje w genie BRCA, predyspozycje rodzinne, wczesna pierwsza miesiączka, późny wiek pierwszego porodu oraz późna menopauza. Duży wpływ ma także przewlekła ekspozycja na środki zawierające estrogeny (np. hormonalna terapia zastępcza).
Celem wprowadzenia profilaktyki raka piersi była zmiana trendu wzrostowego zachorowalności oraz wczesne wykrywanie zmian, których szanse na wyleczenie są znacznie wyższe. Badanie mammograficzne, jako badanie przesiewowe u kobiet po 50 roku życia jest najlepszą metodą wczesnego wykrywania zmian nowotworowych. Przy pomocy promieni rentgenowskich można wykryć zmiany, które nie są wyczuwalne palpacyjnie i nie dają żadnych objawów klinicznych. Należy pamiętać, że leczenie zmian w mało zaawansowanym stopniu to mniej inwazyjne metody terapeutyczne oraz większe szanse na przeżycie kolejnych 5 lat po diagnozie. Dla młodych kobiet mammografia jest mniej skutecznym badaniem. Związane to jest z inną budową tkanki budującej pierś i możliwość obrazowania zmian. U kobiet przed 50 rokiem życia zalecanym badaniem jest USG piersi. Większość zmian wykrywanych podczas badań przesiewowych to zmiany łagodne, jednak niektóre mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka piersi. Najczęstszą zmianą diagnozowaną w piersi są włókniaki, które najczęściej tworzą się w skutek zaburzeń hormonalnych. W przypadku rodzinnego występowania raka piersi istotne znaczenie ma poradnictwo genetyczne. Do najczęstszych cech kliniczno-rodowodowych związanych ze zwiększonym ryzykiem nosicielstwa mutacji w ganach BRCA1 i BRCA2 należy: zachorowanie na raka piersi w rodzinie przed 40 rokiem życia, mnogie nowotwory piersi i jajnika w rodzinie, obustronny rak piersi, rak piersi u mężczyzn, potwierdzona mutacja BRCA w rodzinie.
Uproszczona klasyfikacja raka piersi dzieli zmiany na raki przedinwazyjne (DCIS i LCIS) i raki inwazyjne (naciekające). Kluczową rolę w rozpoznawaniu tych pierwszych odgrywa mammografia. W zależności od stopnia zaawansowania, typu histologicznego opcje terapeutyczne obejmują chirurgię (operacje oszczędzające, radykalną mastektomię), leczenie uzupełniające radioterapią, leczenie systemowe oraz immunoterapię.
fot. panthermedia
Immunoterapia raka piersi
Immunoterapia w onkologii stosowana jest z powodzeniem w wielu chorobach nowotworowych. Immunoterapię zazwyczaj stosuje się jako uzupełnienie konwencjonalnych metod leczenia nowotworów (leczenia chirurgicznego, chemioterapii i radioterapii), tylko w przypadku niektórych nowotworów może ona stanowić leczenie pierwszego rzutu. W immunoterapii raka piersi kluczową rolę odgrywają przeciwciała monoklonalne, których działanie w uproszczeniu można przedstawić jako neutralizacja czynnika szkodliwego. Przeciwciała monoklonalne to takie cząsteczki, które mogą być połączone z lekami, toksynami, izotopami a następnie ich zadaniem jest znalezienie odpowiedniego antygenu i w zależności od przeznaczenia przeciwciała, zniszczenie antygenu lub jego oznakowanie. W immunoterapii raka piersi dużą grupę stanowią przeciwciała przeciwko receptorowi HER-2. Białko receptorowe HER-2 występuje na powierzchni komórek raka piersi w ok. 20%. Obecność tych receptorów to czynnik niekorzystny rokowniczo ale jednocześnie umożliwia zastosowanie odpowiedniej terapii z udziałem przeciwciał monoklonalnych.