Wszyscy mamy swoje wzloty i upadki, okresy kiedy promieniuje od nas radość i szczęście oraz dni kiedy najchętniej nie wychodzilibyśmy ze swojego pokoju. W chorobie dwubiegunowej te wzloty i upadki są o wiele bardziej nasilone.
Spis treści:
Czym jest ChAD?
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD, znana również jako psychoza maniakalno-depresyjna) jest zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się cyklicznymi, naprzemiennymi okresami depresji i manii.
W fazie depresji chorzy tracą swoje dotychczasowe zainteresowania i nie potrafią odczuwać przyjemności. Nie są w stanie skoncentrować uwagi, podejmować najdrobniejszych decyzji ani wykazywać inicjatywy. Częste są również myśli samobójcze i życzenie śmierci, nie należy wtedy lekceważyć możliwości próby samobójczej.
W fazie manii pacjentów rozsadza energia i radość. Potrzebują niewiele snu. W rozmowie przeskakują z tematu na temat. Mają nierzeczywiste wizje na temat posiadanych bogactw, władzy, czy idealnej miłości. Szastają pieniędzmi, nawiązują liczne kontakty seksualne, są inicjatorami wielkich przedsięwzięć, które w krótkim czasie porzucają. Gdy okazuje się, że wybujałe ambicje nie zostaną zaspokojone, mogą pojawić się urojenia prześladowcze.
Zwykle jako pierwszy występuje epizod depresyjny, zaś okres manii może pojawić się dopiero po kilku latach (choć u mężczyzn częściej niż u kobiet mania występuje jako pierwsza). Epizod maniakalny nie leczony trwa około czterech miesięcy, depresyjny zaś ok. pół roku.
Typy ChADu
Zaburzenie afektywne typ I. Jest to klasyczna postać ChAD. Okresy bywają długie, a nasilenie manii duże.
Zaburzenie afektywne typ II. Ta postać ChAD ma łagodniejszy przebieg. Okresy przechodzenia z manii w depresje są nieco krótsze, a sama mania dużo łagodniejsza niż w typie pierwszym.
Cyklotymia. Jest to łagodna forma ChAD, ponieważ zarówno okresy depresji jak i manii są delikatniejsze niż w typie pierwszym. Zwykle również nie wymaga leczenia farmakologicznego.
Choroba jest dziedziczna. Około 50% chorych na ChAD ma krewnych z podobnymi zaburzeniami nastroju. Wspólne występowanie choroby u bliźniaków jednojajowych jest na poziomie 60%, u dwujajowych ok. 20%. Jeśli chorują oboje rodzice, prawdopodobieństwo wystąpienia ChAD u dziecka wynosi 75%. W rodzinach, w których występowała ChAD, istnieje również podwyższone ryzyko wystąpienia depresji.
Życie z chorobą afektywną dwubiegunową
Zaburzenia dwubiegunowe dotykają 4-8 procent ludzkości, możne ona dotknąć każdego z nas. Chorując możemy normalnie studiować, pracować, zakładać rodzinę czy wychowywać dzieci. Możemy cieszyć się życiem. Robin Wiliams, Jean-Claude Van Damme, Kurt Cobain czy Ernest Hamingway to tylko przykłady niektórych znanych osób chorych na ChAD, którzy pomimo swoich zaburzeń potrafili się odnaleźć również w życiu zawodowym.
Oczywiście życie nie zawsze bywa tak kolorowe, choroba niesie ze sobą nieraz spore ograniczenia i wymaga regularnego leczenia, które jest bardzo istotne. Bez odpowiedniej farmakoterapii osoba możne wyrządzić wiele krzywd bliskim, otoczeniu oraz sobie wliczając w to próby samobójcze. Bardzo ważne jest też wsparcie i zrozumienie bliskich oraz społeczeństwa.
Niestety w naszym kraju chorzy psychicznie wciąż są odbierani negatywnie oraz krążą różne stereotypy na ich temat. Powoduje to, że osoby nie przyznają się do swojej choroby, nie chcą zgłaszać się do psychiatry, ukrywają ją przed rodziną i w pracy.
Statystyki
Jedna osoba na 100 cierpi z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej w klasycznej formie (typ 1 ). Zaburzenie typu 2 dotyczy 4% populacji, a jeżeli do tej statystyki włączymy również cyklotymię, być może 8%. Typ 1 w jednakowym stopniu dotyczy obu płci; w typie 2, podobnie jak w chorobie jednobiegunowej (depresji) dwukrotnie częściej chorują kobiety. Statystycznie najczęściej pierwszy epizod choroby jest rozpoznawany w wieku 20 30 lat, ale pierwsze objawy mogą pojawiać się już 10 lat wcześniej, niekiedy nawet u małych dzieci, pod postacią zespołu deficytu uwagi z nadruchliwością (ADHD). Uważa się, że u 20% dzieci z tym zaburzeniem (objawy podstawowe: niemożność skupienia uwagi, impulsywność, nadmierna aktywność) rozwinie się jedna z postaci choroby dwubiegunowej.
Pamiętajmy, aby żyć ze świadomością choroby psychicznej i nie dać się tej świadomości osłabić, trzeba traktować chorobę psychiczną jak każdą inną, czyli leczyć objawy i korzystać z dostępnych źródeł i sposobów wsparcia.
