Nieżyt nosa jest zapaleniem i obrzękiem błony śluzowej nosa, charakteryzującym się katarem i obrzękiem, zwykle powodowanym przez zimno lub alergię sezonową.
Spis treści:
Nieżyt nosa możemy podzielić na alergiczny i niealergiczny. Przyczyną niealergicznego nieżytu nosa jest zazwyczaj zakażenie wirusowe, aczkolwiek może być również spowodowany podrażnieniem.
Zapalenie nosa może być ostre (krótkotrwałe) lub chroniczne (długotrwałe). Ostry nieżyt nosa często jest spowodowany infekcjami wirusowymi, ale może również wynikać z alergii, bakterii lub innych przyczyn. Przewlekły nieżyt nosa występuje zwykle w przebiegu przewlekłego zapalenia zatok przynosowych (chronic rhinosinusitis).
Alergiczny nieżyt nosa
Szacuje się, że na alergiczny nieżyt nosa choruje od 10% do 30% populacji.
Alergiczny nieżyt nosa wywołany jest reakcją układu odpornościowego organizmu na czynnik środowiskowy. Najczęściej są to: kurz, pleśń, pyłki, trawa, drzewa i sierść zwierząt. Zarówno alergie sezonowe, jak i całoroczne mogą powodować alergiczny nieżyt nosa.
Objawy alergicznego nieżytu nosa obejmują świąd, kichanie, katar, uczucie posmaku w ustach oraz swędzenie i łzawienie oczu. Mogą się również pojawić bóle głowy, obrzęk powiek, a także kaszel i chrapanie.
Metody leczenia alergicznego nieżytu nosa:
- Jeśli jest to możliwe unikanie substancji powodujących alergię.
- Stosowanie sprayu do nosa zawierającego kortykosteroidy (zmniejsza stan zapalny nosa spowodowany przez wiele źródeł oraz jest stosunkowo bezpieczny w przypadku długotrwałego stosowania).
- Stosowanie leków przeciwhistaminowych (zapobiegają reakcji alergicznej, osuszają błonę śluzową nosa, ale wiele z nich powoduje senność i inne problemy, zwłaszcza u osób starszych).
- Stosowanie roztworu wody morskiej lub soli morskiej.
Antybiotyki nie łagodzą objawów alergicznego nieżytu nosa.
Niealergiczny nieżyt nosa
Istnieje wiele klasyfikacji niealergicznego nieżytu nosa. Możemy jednak podzielić je na:
- ostry wirusowy nieżyt nosa;
- przewlekły nieżyt nosa;
- przerostowy nieżyt nosa;
- zanikowy nieżyt nosa;
- cuchnący nieżyt nosa (ozena);
- naczynioruchowy nieżyt nosa.
Ostry wirusowy nieżyt nosa
Ostry wirusowy nieżyt nosa może być spowodowany przez różne wirusy, a nawet zwykłe przeziębienie. Choroba ta najczęściej występuje w okresie zimowym.
Objawami są: katar, kichanie, przekrwienie, kaszel i stan podgorączkowy.
Przewlekły nieżyt nosa
Przewlekły nieżyt nosa jest najczęściej spowodowany nawracającymi infekcjami. Objawami tego rodzaju nieżytu nosa są: katar, uszkodzenie błony śluzowej, kłopoty z oddychaniem, a w najgorszym przypadku anosmia, czyli całkowita utrata węchu.
Przerostowy nieżyt nosa
Przerostowy przewlekły nieżyt charakteryzuje się tym, że w jamie nosowej chorego tworzą się polipy pochodzenia zapalnego, które najczęściej umiejscowione są w środkowym przewodzie nosowym. Jedyną skuteczną metodą leczenia tego rodzaju kataru jest chirurgiczne wycięcie polipów.
Zanikowy nieżyt nosa
W przypadku zanikowego nieżytu nosa najbardziej narażona jest błona śluzowa. Obecność patogenów powoduje, że znajdujące się w nosie gruczoły, zarówno ślinowe jak i surowicze, przestają lub wydzielają w bardzo niewielkim stopniu substancję nawilżającą błonę. Powoduje to powstawanie strupów, których usunięcie bardzo często kończy się krwotokiem.
Nieżyt nosa, fot. panthermedia
Cuchnący nieżyt nosa (ozena)
Przewlekły cuchnący nieżyt nosa, nazywany także ozeną przebiega podobnie jak zanikowy nieżyt. Wyróżnia go nieprzyjemny zapach wydobywający się z nosa. Zmiana ta może prowadzić do całkowitej utraty węchu. Dobrą metodą mającą na celu łagodzenie dolegliwości jest przepłukiwanie nosa roztworem soli fizjologicznej lub dostępnymi w aptekach preparatami. Ulgę mogą przynieść również, odpowiednio dobrane krople do nosa.
Naczynioruchowy nieżyt nosa
Ostatnim z omawianych niealergicznych nieżytów nosa jest naczynioruchowy nieżyt nosa. Prawidłowe rozpoznanie choroby w przypadku tego rodzaju nieżytu jest bardzo trudne, ze względu na objawy mogące trwać kilka minut lub utrzymywać się dłużej, które zazwyczaj towarzyszą alergii (napady kichania, wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, łzawienie). Postanowienie właściwej diagnozu wymaga przeprowadzenie szeregu badań zarówno pod kątem laryngologicznych jak i alergicznym. Przyczyną nawracających ataków mogą być nagłe zmiany temperatury tj. ochłodzenie lub znaczne przegrzanie wrażliwych partii ciała, w szczególności stóp i pleców.
