Spis treści:

1. Po co szczepimy?
2. Szczepienia obowiązkowe a zalecane
3. Pierwsza wizyta szczepienna
4. Szczepienia „zwykłe” czy skojarzone?
5. Szczepienie 5w1
6. Szczepienie 6w1

Po co szczepimy? 

Choroby zakaźne, zwłaszcza u noworodków i niemowląt, mogą mieć bardzo ciężki przebieg – prowadzący do trwałych następstw, ze zgonem włącznie. Aby tego uniknąć, należy poddać dziecko szczepieniu, które da możliwość wytworzenia odporności wobec choroby bez przechorowania jej.

Szczepionki zawierają antygeny – substancje, które pobudzają układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał, czyli skutecznej ochrony przed bakteriami i wirusami. Zawarte w szczepionkach drobnoustroje są osłabione lub martwe, dzięki czemu nie wywołują choroby, a jedynie pobudzają system immunologiczny do wytworzenia odporności. Dzięki temu w przyszłości podczas kontaktu z prawdziwym patogenem organizm będzie w stanie szybko podjąć obronę przed atakiem choroby.

Szczepienia obowiązkowe a zalecane 

Szczepienia obowiązkowe to takie, którymi objęte są wszystkie niemowlęta. Należą do nich szczepienia przeciw:

• gruźlicy,
• błonicy,
• tężcowi,
• krztuścowi,
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B),
• polio,
• HIB,
• odrze, śwince, różyczce,
• pneumokokom,
• rotawirusom (szczepienie doustne).

Szczepienia zalecane to dodatkowa ochrona przed innymi niebezpiecznymi chorobami zakaźnymi. Nie są jednak finansowane przez państwo, w związku z czym to rodzice muszą ponieść koszt zakupu każdej dawki. Do grupy szczepień zalecanych należą szczepienia przeciw:

• meningokokom typu B, C i/lub ACWY,
• ospie wietrznej,
• grypie,
• kleszczowemu zapaleniu mózgu,
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (WZW A).

Niektóre szczepienia z grupy zalecanych mogą zostać bezpłatnie podane osobom z podwyższonej grupy ryzyka. Przykładem jest szczepienie przeciwko ospie dostępne bezpłatnie dla dzieci do 3. r.ż., które uczęszczają do żłobków lub klubów dla maluchów.

Pierwsza wizyta szczepienna 

Noworodek swoje pierwsze szczepienia dostaje zaraz po urodzeniu, kiedy przebywa jeszcze w szpitalu. Kolejnemu szczepieniu może zostać poddany, gdy skończy 6 tygodni. Przed podaniem szczepionek dziecko jest ważone, mierzone i badane przez pediatrę. Rodzice wraz z lekarzem podejmują decyzję o sposobie szczepienia dziecka.

Szczepienia „zwykłe” czy skojarzone? 

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na pierwszej wizycie szczepiennej dziecko otrzyma szczepienia bezpłatne, zwane czasami zwykłymi lub sanepidowskimi. Są to 4 wkłucia, które chronią przeciwko:

• błonicy, tężcowi, krztuścowi,
• HIB,
• WZW B,
• pneumokokom.

Dodatkowo, niezależnie od sposobu szczepienia, podawana jest również szczepionka doustna przeciwko rotawirusom. Warunek konieczny: pierwsza dawka szczepienia musi być podana przed ukończeniem przez dziecko 12. tygodnia życia.

Chcąc uniknąć dużej ilości wkłuć, rodzice mogą zdecydować się na szczepienie dziecka płatnymi szczepionkami skojarzonymi 5w1 lub 6w1. Szczepienia skojarzone to preparaty, które w 1 zastrzyku chronią przed kilkoma chorobami. Są one lepiej tolerowane i rzadziej wywołują działania niepożądane, między innymi dzięki zawartości acelularnego składnika krztuśca, ale też mniejszą ilość konserwantów i substancji pomocniczych niż w 3 oddzielnych bezpłatnych szczepionkach.

Szczepienie noworodka, fot. panthermedia

Szczepienie 5w1 

Ilość zastrzyków konieczna do podania to 3 zamiast 4:

• 5w1: błonica, tężec, krztusiec acelularny, HIB, polio,
• WZW B.
• Pneumokoki.

Szczepienie 6w1 

Ilość zastrzyków do podania to 2 zamiast 4:

• 6w1: błonica, tężec, krztusiec acelularny, polio, HIB, WZW B,
• Pneumokoki.

Warto pamiętać, że decyzję o rodzaju szczepionek podejmuje się przed pierwszym szczepieniem. Oznacza to, że każde kolejne dawki muszą odbywać się zgodnie ze schematem (nie można w trakcie szczepień zmieniać schematu z bezpłatnego na płatny i odwrotnie).