Spis treści:

1. Bezpłodność i jej wpływ na psychikę
2. Doczekanie się upragnionej ciąży nie oznacza końca kłopotów
3. Pary borykające się z bezpłodnością czasami mogą potrzebować pomocy nie tylko specjalistów od rozrodu

Jako bezpłodność definiuje się niemożność zajścia w ciążę pomimo 12 miesięcy regularnego podejmowania aktywności płciowej. Przedstawiona reguła to pewien ogólnik – w przypadku kobiet mających 35 lub więcej lat, o bezpłodności można mówić już wtedy, kiedy takim pacjentkom nie udaje się zajść w ciążę po pół roku regularnych kontaktów seksualnych.

O bezpłodności słyszymy coraz więcej zarówno wśród znajomych i innych bliskich osób, jak i w mediach. Co jakiś czas poruszane są w prasie czy telewizji aspekty związane z technikami wspomaganego rozrodu – pojęcia takie jak „in vitro” czy „inseminacja” przestają już być dla społeczeństwa obcymi terminami. Problemy z zajściem w ciążę są ciągle poruszanym tematem ze względu na to, że stają się one – niestety – coraz bardziej powszechne. Według danych amerykańskiego Centers for Disease Control and Prevention (CDC) nawet 6% kobiet w wieku od 15 do 44 lat, pochodzących ze Stanów Zjednoczonych, boryka się z bezpłodnością.

Potencjalnych przyczyn bezpłodności – problemu, który może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn – wyróżnia się dość dużo. Wymienia się wśród nich zarówno zaburzenia dotyczące czynności poszczególnych narządów organizmu, jak i zaburzenia psychiczne. Dość dużo mówi się o tym, że chociażby doświadczanie przewlekłego stresu może utrudniać parom starania o potomka. Czasami nawet niektórzy ludzie doświadczający problemów z płodnością kierowani są do psychologów czy psychoterapeutów, bo dzięki rozwiązaniu ich konfliktów psychologicznych jest możliwe pokonanie problemów z płodnością. Trudności z zajściem w ciążę mogą jednak nie tylko być spowodowane problemami psychicznymi, ale i do takowych problemów doprowadzać.

Bezpłodność i jej wpływ na psychikę 

Patrząc z czysto biologicznego punktu widzenia, celem każdego gatunku – w tym również człowieka – jest rozmnażanie się i przekazanie dalej swoich genów. Już sam ten aspekt powinien przekonywać do tego, że bezpłodność może prowadzić do znacznego dyskomfortu psychicznego u doświadczającego jej człowieka.

Zarówno kobieta, jak i mężczyzna borykający się z bezpłodnością po pierwsze mogą mieć po prostu poczucie zaniżonej wartości. Mogą oni przecież odczuwać, że coś jest z nimi „nie tak”, że „czegoś” im brakuje. W końcu większość ludzi, w razie zaistnienia takiej chęci, doczekuje się potomstwa. Wieczne pytania rodziny („to kiedy w końcu zostanę babcią”) czy bliskich znajomych („i co, udało wam się zajść w ciążę?”) wcale nie poprawiają sytuacji. Obniżona samoocena nie stanowi błahostki – może ona być wstępnym etapem przed wystąpieniem znacznie bardziej nasilonych, ale i groźniejszych problemów psychicznych.

Z obniżoną samooceną związana może być niechęć do podejmowania kontaktów społecznych – w końcu izolacja od innych ludzi może pozwolić na uniknięcie kłopotliwych pytań, które tylko przypominają o występujących u danej osoby problemach z zajściem w ciążę. Takie teoretycznie niepozorne zaburzenia mogą doprowadzić do innych – przykładowymi mogą być chociażby różnego stopnia zaburzenia depresyjne czy zaburzenia lękowe. Doświadczanie problemów z płodnością może również stanowić podłoże do rozwoju uzależnienia od jakiejś substancji psychoaktywnej – zdarza się przecież, że ludzie próbują tuszować swoje smutki i przykre myśli przy pomocy chociażby alkoholu. Takie postępowanie – jeżeli nawet doprowadza do wystąpienia ulgi – to tylko do chwilowej, a oprócz tego prowadzić może właśnie do wystąpienia uzależnienia.

Doczekanie się upragnionej ciąży nie oznacza końca kłopotów 

Czasami bezpłodność udaje się przezwyciężyć i para wreszcie słyszy oczekiwaną wiadomość: będziecie mieli dziecko. Taka wieść zdecydowanie jest pozytywna, jednakże nie oznacza ona, że występujące wcześniej problemy psychiczne związane z bezpłodnością automatycznie znikną. Kiedy nadejdzie wreszcie upragniona ciąża, przyszli rodzice mogą doświadczać różnego stopnia lęku. Może on koncentrować się chociażby wokół tego, czy z rozwijającym się dzieckiem jest wszystko w porządku. Pacjentka, która przez długi czas nie mogła zajść w ciążę, może wpadać wręcz w panikę w sytuacji, kiedy np. nawet przez krótką chwilę dziecko w jej łonie mniej się porusza.

Stres może szkodzić zarówno w zajściu w ciążę, jak i może negatywnie wpływać na sam jej przebieg. Ciągłe zamartwianie się i występowanie licznych obaw dotyczących tego, czy ciąża zakończy się prawidłowo, wcale nie pomaga, a wręcz przeciwnie – po prostu szkodzi.

Pary borykające się z bezpłodnością czasami mogą potrzebować pomocy nie tylko specjalistów od rozrodu 

Problemy z zajściem w ciążę zdecydowanie mogą doprowadzać do zaburzeń psychicznych. Powiązania pomiędzy stresem a możliwością spłodzenia potomka zasadniczo funkcjonują na zasadzie błędnego koła – stres może uniemożliwiać zajście w ciążę, a jednocześnie bezpłodność może zwiększać stopień odczuwanego przez pacjentów stresu.

Jak problemy z zajściem w ciążę wpływają na psychikę?, fot. panthermedia

Z wymienionych względów osobom borykającym się z bezpłodnością polecić można wizyty nie tylko u specjalistów od rozrodu, ale i skorzystanie z pomocy specjalistów od ochrony zdrowia psychicznego. Opieka psychologa czy psychoterapeuty może mieć niebagatelny wpływ na stan psychiczny pacjentów doświadczających problemów z zajściem w ciążę. Specjaliści mogą pomagać w rozwiązywaniu takich właśnie problemów, jak obniżenie samooceny, a w sytuacjach, kiedy dany człowiek po prostu nie jest w stanie doczekać się własnego potomstwa, mogą oni mu pomóc „przepracować” taki problem. Wizyty u wspomnianych specjalistów są istotne również z tego względu, że osoby mające problemy z zajściem w ciążę po prostu znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia takich jednostek jak zaburzenia depresyjne czy zaburzenia lękowe – znajdowanie się pod opieką psychologa czy psychoterapeuty sprawi, że w razie rozwoju takowych, pacjentowi zdecydowanie szybciej zostanie wdrożone potrzebne mu leczenie.