Zespół pustego nosa jest jednostką dość kontrowersyjną – według niektórych otolaryngologów problem ten w ogóle tak naprawdę nie istnieje. U części pacjentów, którzy przebyli leczenie zabiegowe różnych schorzeń nosa, pojawiają się jednak podobne dolegliwości i to właśnie może stanowić o tym, że zespół pustego nosa jest jak najbardziej realnym problemem. Kiedy jednak jednostka ta miałaby występować u pacjentów i jaki jest jej wpływ na życie chorych – czy objawy zespołu pustego nosa są uciążliwe?
Część jednostek chorobowych, które występują u pacjentów, spowodowana może być… leczeniem jakichś innych schorzeń. Problemy takie określane są jako jatrogenne i jako ich przykład można podać jatrogenny zespół Cushinga (gdzie nadmiar glikokortykosteroidów w organizmach pacjentów wynika z zażywania tych leków w celu opanowania objawów jakichś chorób) czy mielinolizę środkową mostu (jednostkę, która pojawia się przede wszystkim na skutek zbyt szybkiego wyrównywania deficytu sodu w organizmie pacjenta).
Wymienione wyżej jednostki ciężko powiązać z laryngologią, w obrębie wspomnianej dziedziny również istnieją jednak schorzenia, których pojawianie się wynika z wdrożenia u pacjentów jakiegoś leczenia. Tak bywa chociażby w przypadku polekowego nieżytu nosa, który może występować na skutek zbyt długiego stosowania różnych kropli do nosa. Inną, zdecydowanie mniej znaną od wspomnianej wyżej, jednostką jest zespół pustego nosa.
Zespół pustego nosa – co to jest?
Pojęcie zespołu pustego nosa (angielskie empty nose syndrome, w skrócie ENS) w języku medycznym pojawiło się stosunkowo niedawno, bo w 1994 roku. Twórcami tego terminu byli Eugen Kern i Monika Stenkvist. Badacze zaobserwowali, że u niektórych pacjentów, którzy przebyli zabiegi otolaryngologiczne, pojawiają się specyficzne objawy sugerujące istnienie u nich jakiejś postaci wtórnego zanikowego nieżytu nosa. Po jakich procedurach medycznych występować jednak miałby zespół pustego nosa i dlaczego po tych zabiegach – zamiast poprawie – stan pacjentów miałby ulegać pogorszeniu?
fot. panthermedia
Przyczyny zespołu pustego nosa
Zespół pustego nosa pojawiać się może szczególnie u tych pacjentów, u których przeprowadzony został zabieg turbinektomii. Procedury tego rodzaju związane z chirurgicznymi ingerencjami dotyczącymi małżowin nosowych (jednej lub więcej małżowin) i mogą one polegać np. na częściowej resekcji tych struktur. Turbinektomię przeprowadza się m.in. u osób, które zmagają się z przewlekłym zapaleniem zatok, u pacjentów, którzy skarżą się na ciągłe uczucie zatkanego nosa czy w przypadku występowania bezdechów nocnych spowodowanych nieprawidłową drożnością nosa.
Przebycie turbinektomii u większości pacjentów doprowadza do ustąpienia dolegliwości związanych z jamą nosową, dlaczego więc stan niektórych pacjentów miałby po zabiegu ulegać pogorszeniu? Tutaj od razu należy zaznaczyć, że po pierwsze – zespół pustego nosa występuje stosunkowo rzadko, po drugie – część uczonych w ogóle wątpi w to, że taka jednostka rzeczywiście istnieje. Z drugiej jednak strony u części osób po turbinektomii zauważalne jest występowanie podobnych problemów i to właśnie stanowi podłoże przekonujące ku temu, że zespół pustego nosa rzeczywiście może istnieć.
