Zespół obsesyjno-kompulsyjny (OCD) wg klasyfikacji ICD-10 należy do zaburzeń nerwicowych. Cechą tego schorzenia jest występowanie obsesji, czyli natrętnych, uporczywie powracających myśli oraz kompulsji, czyli nawracających, przymusowych czynności.
Objawy i przebieg zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych
W praktyce osoba chora na zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne nie może uwolnić się od uporczywych myśli oraz odczuwa wyjątkowo silny przymus wykonywania różnych, niekiedy dziwnych czynności (np. częstego, długotrwałego mycia rąk). Ma to prowadzić do zmniejszenia poziomu lęku, który pojawia się i narasta podczas próby powstrzymania się od kompulsji.
Obsesje mogą przybierać formę niekończących się wątpliwości (dotyczących odbytej rozmowy, wykonanej czynności), obaw przed chorobą, zakażeniem, zatruciem, obaw przed wyrządzeniem krzywdy innej osobie, mogą mieć charakter seksualny lub religijny, bluźnierczy wywołujący poczucie winy.
Kompulsje wiążą się najczęściej z wielokrotnym kontrolowaniem poprawności wykonanych uprzednio czynności (np. sprawdzaniem zamknięcia drzwi, wyłączenia gazu itp), sprzątaniem, czyszczeniem, myciem (rąk, zębów, ciała), układaniem przedmiotów w określonym, symetrycznym porządku.
Leczenie zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych
W OCD stosuje się zarówno psychoterapię jak i farmakoterapię. Psychoterapia może opierać się na uczeniu technik behawioralnych, które mają doprowadzić do kontrolowania myśli i czynności natrętnych. Najczęściej stosuje się ćwiczenia powstrzymywania reakcji i ekspozycji.
Dla powodzenia terapii bardzo ważne jest zaangażowanie i praca własna pacjenta. W farmakoterapii OCD stosuje się m.in. klomipraminę, leki z grupy SSRI (np. fluwoksaminę), czasem konieczne jest zastosowanie neuroleptyków.
Leczenie zależy głównie od nasilenia objawów, efektywności wcześniejszych terapii, objawów niepożądanych oraz możliwości finansowych. Najlepsze efekty przynosi połączenie psycho i farmakoterapii.
