Napady lęku mogą występować zarówno w zaburzeniach psychicznych, jak i somatycznych. W czasie napadu dochodzi do rozwoju tzw. spirali lęku.
Jest to mechanizm sprzężenia zwrotnego pomiędzy odbieraniem doznań cielesnych i poczuciem zagrożenia, co nasila nieprawidłową interpretację doznań i poczucie zagrożenia. Podstawą takiego zachowania jest podatność biologiczna. W mechanizmie uczenia dochodzi do powstania podatności psychologicznej i rozwoju strategii unikania. Napadu lęku mogą występować w przypadku depresyjncyh zaburzeń lękowych.
Podczas choroby afektywnej dwubiegunowej napady paniki mogą towarzyszyć epizodowi maniakalnemu. Napady są częste w przypadku zaburzeń adaptacyjncyh, PTSD, zaburzeń psychotycznych oraz zaburzeń spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych.
Do substancji, które mogą wywołać lub nasilić napady lęku należą:
- amfetamina,
- kokaina,
- halucynogeny,
- kofeina,
- teofilina,
- johimnina w przypadku zatruć,
- alkohol etylowy,
- benzodiazepiny,
- opiaty,
- kofeina w przypadku odstawienia.
Napady paniki mogą występować również w przebiegu takich schorzeń jak:
- choroba niedokrwienna serca oraz zawał mięśnia sercowego,
- zespół hiperwentylacji,
- hipoglikemia,
- przełom tarczycowy,
- zespół rakowiaka,
- guz chromochłonny nadnerczy,
- zaburzenia rytmu i przewodnictwa mięśnia sercowego,
- tężyczka oraz wypadanie płatka zastawki dwudzielnej.
Przerwanie błędnego koła można uzyskać przez oddziaływanie psychologiczne lub farmakologiczne. Należy nawiązać kontakt z pacjentem, mówić do niego spokojnie, lecz stanowczo, co często pozwala odzyskać mu poczucie kontroli. Po wykluczeniu groźnych przyczyn somatycznych powinno się zapewnić o braku zagrożenia.
Bardzo pomocna jest kierowana przez lekarza progresywna relaksacja. Sugestie zmierzające do zwolnienia tętna i uspokojenia oddechu pomagają zmniejszyć nasilenie zasadowicy oddechowej.
Leki stosowane do przerwania napadów strachu to alprazolam, lorezapam, klonazepam i diazepam. Po ustaniu napadu paniki można zalecić krótkotrwałe stosowanie benzodiazepin do czasu podjęcia odpowiedniego leczenia psychiatrycznego.
Konieczne jest wdrożenie odpowiedniego postępowania, którego celem będzie leczenie zaburzenia lub choroby psychicznej powodującej napady.