Do analizy badawczej naukowcy wykorzystali sześć dostępnych portali z publikacjami naukowymi, a przedmiotem ich szczególnego zainteresowania były badania dotyczące aktywności fizycznej oraz ćwiczenia uważności (mindfulness) w procesie leczenia zaburzeń psychicznych u osób dorosłych. Następnie pod uwagę wzięli wszelkie porównania skuteczności tych metod oraz badania, według których ćwiczenia fizyczne oraz praktyka uważności mają pozytywny wpływ na dobrostan człowieka. W ten sposób analizie poddano ponad trzydzieści różnych badań.

Pozytywny wpływ ćwiczeń fizycznych na kondycję fizyczną i psychiczną nie pozostawia żadnych wątpliwości. W opisywanych badaniach uczestnicy zaobserwowali:

• poprawę nastroju,
• zmniejszenie lęku i objawów depresji,
• redukcję poziomu stresu po włączeniu ćwiczeń fizycznych do codziennej rutyny.

Aktywność fizyczna, fot. panthermedia

W oparciu o te badania Światowa Organizacja Zdrowia zaczęła rekomendować ćwiczenia fizyczne jako metodę dbania o zdrowie psychiczne oraz poprawy samopoczucia w przypadku okresów spadku nastroju. Wyzwaniem pozostaje jednak regularność ćwiczeń fizycznych, która jest warunkiem ich skuteczności.

Praktyką uważności nazywa się wszelkie działania uczące umiejętności uważności poprzez zwiększanie swojej świadomości, akceptacji własnych myśli, uczuć i doświadczeń oraz bycie „tu i teraz". Pojęcie to spopularyzował twórca tej metody, dr Jon Kabat-Zinn.

Do ćwiczeń uważności zalicza się:

• medytację lub treningi świadomości,
• skupianie się na chwili obecnej,
• doświadczanie swoich przeżyć.

Również w przypadku treningów uważności zaobserwowano zmniejszenie objawów takich chorób, jak zaburzenia lękowe i depresyjne czy zaburzenia odżywania. Badacze wskazują jednak, że nie w każdym przypadku ćwiczenie uważności jest skuteczne. Część praktykujących, szczególnie osoby ze skłonnościami do stanów lękowych, może wręcz odczuwać pogorszenie swojego stanu.

Sport a zdrowie psychiczne, fot. panthermedia

Naukowcy odkryli, że w większości badań uczestnicy wskazali połączenie praktyki uważności z ćwiczeniami fizycznymi jako najskuteczniejszą metodę dla ich ogólnego samopoczucia oraz poprawy ogólnego stanu zdrowia. Mimo istnienia licznych badań badających wpływ ćwiczeń oraz medytacji należy zauważyć, że część wybrana do analizy miała przeważnie charakter pilotażowy i była przeprowadzana w małych grupach.

Autorzy publikacji uważają, że temat ten wymaga szerzej zakrojonych badań. Zwiększenie puli badanych w zestawieniu z grupą kontrolną nie tylko może potwierdzić zaobserwowaną zależność, ale również dać interesujący wgląd w mechanizmy regulujące zdrowie psychiczne oraz zmiany zachodzące w zachowaniu. Obecny stan wiedzy naukowej nie pozostawia wątpliwości: zarówno praktyka uważności, jak i aktywność fizyczna korzystnie wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka.