Skuteczne leczenie schizofrenii i wszystkich innych chorób zależy nie tylko od lekarzy. Zależy także od pacjentów. Dlaczego? Ponieważ, jeśli psychiatra dobierze odpowiedni lek i w odpowiedniej dawce, jest to ważny element leczenia, ale nie całe leczenie. Zwłaszcza jeśli pacjent nie przebywa w szpitalu, tylko jest w domu i sam powinien przestrzegać regularnego przyjmowania leków. Druga (po odpowiednim doborze leku) najważniejsza część terapii, to stosowanie się przez pacjenta do zaleceń lekarskich. Psychiatrzy używają tu różnych słów ale najczęściej stosowanym określeniem jest „współpraca pacjenta w leczeniu”.
Najważniejsze, niekorzystne dla samego chorego skutki braku dobrej współpracy w leczeniu to:
- nawrót choroby – podawanie leków znacznie zmniejsza ryzyko kolejnego nawrotu psychozy, kolejnego pobytu w szpitalu, kolejnego pogorszenia funkcjonowania. Leki podawane długoterminowo mają działanie profilaktyczne wobec nawrotu choroby, dlatego lekarze zalecają ich przyjmowanie przez dłuższy czas - po to, żeby choroba nie nawróciła.
- skutki nawrotu choroby – takie jak konieczność pobytu w szpitalu, agresja wobec innych, utrata lub pogorszenie kontaktów z rodziną lub znajomymi. Osoba, u której wystąpiło pogorszenie stanu psychicznego może bardzo dużo sobie w życiu popsuć w stosunkach z innymi ludźmi, w swoim otoczeniu, w miejscu pracy, szkole lub w swoim środowisku życia.
- u osoby, która nie przyjmuje leków wzrasta ryzyko popełnienia samobójstwa. W tym znaczeniu przyjmowanie leków może bezpośrednio uratować życie osoby chorej.
- osoba, która nie przyjmuje leków może przestać dbać o siebie, o posiłki, o higienę, o swój stan zdrowia ogólnego. Może to prowadzić do niekorzystnych skutków dla stanu zdrowia fizycznego, odżywienia, snu, czasem do wyniszczenia lub złego stanu higienicznego.
- osoba, u której wystąpi nawrót psychozy, często nie jest w stanie rozpoznawać intencji otoczenia i kierować swoim postępowaniem. Może to prowadzić do słownej lub czynnej agresji wobec innych osób i pogorszenia relacji z bliskimi lub sama staje się ofiarą przemocy.
- czasami osoba, która nie bierze leków a czuje się źle zaczyna pić alkohol, żeby złagodzić to złe samopoczucie. To tylko dalej pogarsza sytuację.