Przez leczenie systemowe rozumie się współdziałanie i zintegrowanie działań terapeutycznych ogólnoustrojowych, w skład których wchodzi chemioterapia, hormonoterapia oraz terapia biologiczna. Leczenie systemowe stosowane jest w przypadkach schorzeń nowotworowych w stadium rozsianym.[1]
Chemioterapia jest to leczenie cytostatykami. Kinetyka komórkowa wskazuje, iż w przypadku schorzeń nowotworowych, gdzie komórki nowotworowe są wrażliwe na działanie chemioterapii, jest to metoda niezbędna. Przy zachowaniu odpowiednich dawek leków rosną szanse na wyleczenie.[2]
Hormonoterapia u pacjentów onkologicznych stosowana jest z różnych powodów. Może ona stanowić terapię podstawową dla schorzeń nowotworowych hormonozależnych (jak np. rak gruczołu krokowego). Hormony podawane są również w przypadku, kiedy należy ograniczyć skutek nieprawidłowego wydzielania hormonu, jak również wspomagająco poprzez zmniejszenie stanu zapalnego czy obrzęku.
Terapia biologiczna jest elementem leczenia systemowego, opierającego się na immunologii oraz na wiedzy o działaniu i funkcjonowaniu komórek nowotworowych. Terapia to stosuje metody, które ingerują w cykl komórkowy oraz mają wpływ na drogi jakimi przenoszone są sygnały wewnątrz komórki. Terapią biologiczną jest immunoterapia nakierowana na zniszczenie komórek nowotworowych za pomocą układu odpornościowego. Ta metoda leczenia wykorzystuje szczepionki przeciwnowotworowe, immunoterapię przy wykorzystaniu limfocytów czy immunocytokininy.
fot. pantherstock
Kolejną metodą terapii biologicznej jest terapia celowana, której nazwa jednak stanowi bardzo ogólne stwierdzenie, gdyż założeniem tej terapii nie jest uchwycenie dokładnego punktu a zahamowanie wzrostu komórek nowotworowych. Osiąga się to za pomocą przeciwciał monoklonalnych czy drobnocząsteczkowych inhibitorów kinaz tyrozynowych.[3]