Autorka omawia symbolikę otyłości w różnych kontekstach psychospołecznych.
Reklama:
Wewnętrzne konflikty
Jedzenie bardzo często jest używane do wyrażania emocji. Już na wczesnym etapie życia dziecko może doświadczać sytuacji, gdy rodzice okazują mu zainteresowanie, miłość i akceptację poprzez karmienie. Dzieje się tak np. wówczas, gdy z powodu przeciążenia pracą, braku wiedzy lub umiejętności, albo z powodu własnych trudności emocjonalnych, rodzice nie poświęcają dziecku wystarczającej ilości czasu i uwagi, nie rozmawiają z nim, nie okazują czułości. W zamian za to kupują natomiast słodycze albo przygotowują co jakiś czas jego ulubione danie. Jedzenie staje się wtedy symbolem pozytywnych emocji. Również w życiu dorosłym ludzie sięgają często po tę formę radzenia sobie z uczuciami. Kiedy np. czują złość, smutek, strach, cieszą się albo po prostu nudzą, spontanicznie sięgają po coś do jedzenia i odczuwają ulgę. Dzieje się tak, ponieważ konkretna potrawa albo pokarm w ogóle kojarzy im się z określonymi wspomnieniami czy doświadczeniami, chociaż czasem wcale nie są tego świadomi.
Zwłaszcza wtedy, gdy uczucie głodu utrzymuje się uporczywie, niezależnie od zjadanych posiłków, warto włączyć do leczenia otyłości psychoterapię. Pewne jej formy pomagają dotrzeć do wewnętrznych przeżyć, lęków, konfliktów oraz odnaleźć w nich pozytywną siłę.
Zależność pomiędzy ciałem a psychiką
Doświadczenie życiowe pozwala człowiekowi rozpoznawać określone symptomy zewnętrzne lub pochodzące z wnętrza organizmu i adekwatnie sobie z nimi radzić. Czasem jednak pewne stany wewnętrzne są na tyle do siebie podobne, że może pojawić się trudność w ich rozróżnianiu. Zdarza się tak czasem w odniesieniu do napięcia psychofizycznego oraz głodu. W obu przypadkach człowiek doświadcza nieprzyjemnych doznań cielesnych (np. skurczów jelit, burczenia w brzuchu, mdłości, drżenia mięśni, uczucia osłabienia, zimna, zawrotów głowy, przyspieszonej akcji serca). Kiedy na wczesnym etapie życia nie nauczy się odróżniać tych stanów i prawidłowo ich nazywać, może zacząć nieadekwatnie reagować na nie, tzn. objawy stresu interpretować jako sygnał głodu. Spowoduje to sięganie po jedzenie w znacznie szerszym zakresie, niż faktycznie potrzebuje organizm, a w konsekwencji przejadanie się i tycie.
Pomoc psychologiczna oraz psychoterapia są w takim wypadku wskazane, aby nauczyć się identyfikować bodźce płynące z ciała oraz adekwatnie na nie reagować. Szczególnie ważne okazuje się w tym względzie uczenie się technik relaksacyjnych, które pomagają rozładować stres.
System rodzinny
Funkcjonowanie rodziny z której człowiek pochodzi oraz tej, którą sam zakłada ma ogromny wpływ nie tylko na poczucie szczęścia i zadowolenia, ale również na zdrowie psychiczne oraz somatyczne. Psycholodzy zdrowia odkryli, że istnieje pewien typ rodziny, w której choroba staje się sposobem porozumiewania się między sobą oraz wyrażania uczuć. Nazwali tę rodzinę psychosomatyczną i opisali ją poprzez: splątanie (skrajnie bliskie i intensywne relacje, często międzypokoleniowe, np. pomiędzy dzieckiem a matką), nadmierną opiekuńczość, sztywność, brak rozwiązywania konfliktów, uwikłanie dzieci w konflikt rodziców. Rodziny takie charakteryzują się nasiloną lojalnością, która w dużym stopniu dotyczy również podobieństwa stylu życia, odżywiania się, a nawet nastawienia do własnego ciała, czy podobieństwa objawów. W tym wypadku otyłość staje się etykietą danej rodziny, łączy jej członków ze sobą i wzmacnia poczucie więzi. Próba zmiany masy ciała może powodować nieuświadomiony lęk przed innością, a w konsekwencji odrzuceniem przez rodzinę. Jeśli zachodzi takie podejrzenie, do leczenia otyłości powinna zostać włączona psychologiczna terapia systemowa, angażująca wszystkich członków rodziny.
