Spis treści:

1. O depresji już od lat mówi się coraz więcej
2. Kiedy podejrzewać depresję u dziecka?
3. Kiedy podejrzewać depresję u młodej matki?
4. Kiedy podejrzewać depresję u dorosłego?
5. Kiedy podejrzewać depresję u osoby w wieku podeszłym?

O depresji już od lat mówi się coraz więcej 

Różne są tego powody, jako jeden z głównych można podać wciąż narastającą ilość zachorowań na ten rodzaj zaburzeń nastroju. Jako dowód można tutaj przytoczyć statystyki Anxiety and Depression Association of America, które podaje, że każdego roku w Stanach Zjednoczonych depresja dopada 15 milionów obywateli tego kraju. Jeszcze większą trwogę budzą statystyki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która podaje, że na całym świecie chorować na depresję może nawet 350 milionów ludzi.

Depresja klasycznie kojarzy się ze smutkiem i przygnębieniem. Wymienić te dwa słowa jako charakterystykę problemu to jednak zdecydowanie za mało. Przez depresję pacjent może doświadczać trudności w pracy, i to wcale nie dlatego, że mu się, kolokwialnie mówiąc, „nie chce”, a dlatego, że nie jest w stanie normalnie funkcjonować. Depresja może atakować rodziny prowadząc do różnego rodzaju sporów, a nawet do rozstań. Zaburzenia nastroju zdecydowanie może pogarszać też ogólny stan zdrowia pacjentów, i to na wiele różnych sposobów. Chorzy na depresję mogą doświadczać znaczącego spadku apetytu czy trudności ze snem, w przypadku zaś osób cierpiących na jakieś organiczne schorzenia przewlekłe istnieć może ryzyko, że będą oni zaniedbywali leczenie tych stanów.

Na końcu należy wspomnieć o prawdopodobnie największym zagrożeniu związanym z depresją, czyli o ryzyku popełnienia samobójstwa. WHO podaje, że na całym świecie rocznie odbiera sobie życie około 800 tysięcy osób - kolejna przytaczana liczba, która przeraża. Trwogę może budzić także to, że samobójstwa stanowią drugą co do częstości przyczynę zgonów bardzo młodych ludzi, to jest osób w wieku od 15 do 29 lat.

Nadchodzi pora na przejście do bardziej optymistycznych aspektów – z depresją można wygrać. Aby wyleczyć depresję stosowana może być farmakoterapia, psychoterapia lub połączenie obu wymienionych metod, w najcięższych przypadkach wykorzystane mogą być elektrowstrząsy. Zanim jednak leczenie zostanie wdrożone, problem musi zostać rozpoznany. Największą rolę odegrać tutaj może rodzina, bowiem to właśnie osoby z najbliższego otoczenia spędzają zazwyczaj najwięcej czasu z pacjentem i to one są w stanie wykryć różne, czasami nawet drobne oznaki sugerujące możliwość istnienia zaburzeń afektywnych u bliskiego.

Kiedy podejrzewać depresję u dziecka? 

Dziecięca depresja może znacznie różnić się od tej, która spotykana jest u osób dorosłych. U dziecka dominującym objawem zaburzeń nastroju może bowiem nie być wcale smutek i przygnębienie, a odwrotnie – dziecko z depresją może być nadmiernie drażliwe i rozdrażnione.

Wzbudzić uwagę i skłonić ku bliższej obserwacji zachowań młodego pacjenta powinny także:

• znaczna niechęć do codziennych, zwyczajnych obowiązków, takich jak chodzenie do szkoły czy odrabianie lekcji,
• izolowanie się dziecka od jego kolegów,
• utrata dotychczasowych zainteresowań,
• zmiany rytmu snu czy apetytu (wzbudzić czujność powinny zarówno bezsenność, jak i zwiększona senność oraz zarówno zmniejszenie ilości przyjmowanych pokarmów, jak i wzrost apetytu).

Depresja, fot. panthermedia

Kiedy podejrzewać depresję u młodej matki? 

Kobieta, która niedawno urodziła dziecko, może być po prostu przytłoczona wieloma nowymi obowiązkami. Trzeba jednak podkreślić, że czasami gorszy nastrój i przygnębienie wcale nie są związane z przemęczeniem, a są skutkiem wystąpienia depresji poporodowej. Brać pod uwagę możliwość jej wystąpienia należy u tych młodych mam, u których:

• zauważalne są trudności w nawiązaniu relacji z dzieckiem,
• często pojawiają się wątpliwości co do tego, czy są one w ogóle w stanie zająć się odpowiednio dzieckiem,
• widać tendencję do unikania zajmowania się dzieckiem,
• występuje znaczna drażliwość i wahania nastroju,
• istnieje poczucie niemocy i przeświadczenie o ogólnym nieradzeniu sobie z życiem.

Kiedy podejrzewać depresję u dorosłego? 

Depresji doświadczyć może zarówno osoba bezrobotna, jak i zajmująca wysokie stanowisko kierownicze. O istnienie u nich depresji można podejrzewać dorosłych doświadczających:

• stałego przemęczenia, prowadzącego do unikania jakiejkolwiek aktywności,
• znacznego obniżenia nastroju,
• problemów ze snem i apetytem,
• częstych myśli o bezsensowności życia i całego świata,
• częstej izolacji od innych ludzi,
• utraty zainteresowań różnymi rzeczami, szczególnie tymi, które dotychczas daną osobę cieszyły.

W grupie dorosłych pacjentów szczególną uwagę skierować trzeba ku spożywaniu alkoholu. Tutaj zależność może być bowiem dwojaka. Etanol może być spożywany jako środek, który pozornie będzie miał poprawiać nastrój pacjenta z depresją. Picie alkoholu może być jednak również i czynnikiem, który będzie stanowił podłoże wystąpienia epizodu depresyjnego. Ze względu na powyższe u osób, u których dochodzi – szczególnie nagle – do zwiększonej konsumpcji alkoholu, powinno się szczególnie zwrócić uwagę na możliwość istnienia u nich depresji.

Kiedy podejrzewać depresję u osoby w wieku podeszłym? 

Starszym ludziom zdarza się narzekać na swój stan zdrowia, a także mówić o tym, że kres ich życia jest już bliski. Należy wyraźnie oddzielić te (przynajmniej pozornie) niegroźne skargi od tych, których istnienie może być powiązane z zaburzeniami nastroju. Depresja w wieku podeszłym również się zdarza i istnieje możliwość, że przez nią życie pacjenta przedwcześnie się zakończy. Starsza osoba chorująca na depresję może bowiem chociażby zaniedbywać leczenie swoich schorzeń przewlekłych – np. pacjent z cukrzycą może zaniechać oznaczania poziomów glikemii we krwi czy pomijać, tak mu konieczne, dawki insuliny. Wzmożoną uwagę ku stanowi psychicznemu osoby starszej powinny również wzbudzać:

• skargi na dolegliwości somatyczne, których przyczyn nie udaje się znaleźć,
• częste myślenie o śmierci,
• unikanie spotkań towarzyskich,
• zaburzenia snu i apetytu.