Zespół alergii jamy ustnej (OAS) dotyczy przede wszystkim osób dorosłych (sporadyczne przypadki u dzieci). Najbardziej narażone na wystąpienie alergii są osoby uczulone na pyłek brzozy – objawy alergii pojawiają się po zjedzeniu owoców (m.in. jabłka, śliwki, brzoskwinie), a także warzyw (m.in. marchewki, pomidory, papryki).

Ważne! Prawie 60% uczulonych na pyłki brzozy skarży się na symptomy alergii jamy ustnej w związku ze środkami żywnościowymi.  

Czym jest zespół alergii ustnej

Jednostkę chorobową określa się jako alergię krzyżową, która charakteryzuje się tym, że u osoby będącej uczuloną na konkretny alergen (najczęściej są to pyłki brzozy) po zetknięciu się z innym alergenem, który jest zbliżony strukturalnie do alergenu, na który jest pierwotnie uczulona, zachodzi reakcja alergiczna.

Bardzo często reakcje alergiczne nie ograniczają się tylko do jednego produktu, lecz występują w stosunku do kilku zawierających alergeny mogące reagować krzyżowo. Tego typu pojawiające się objawy reakcji krzyżowych układają się w charakterystyczne zespoły nazwane m.in. zespołem selerowo-marchewkowo-byliczo-przyprawowym.

Ważne! Reakcje krzyżowe mogą zachodzić także między żywnością i alergenami, które nie są pyłkami, jak lateks (owoce) czy roztocza (skorupiaki).

Wystąpieniu zespołu uczuleniowego sprzyja:

• płeć (alergia częściej występuje u kobiet),
• przypadki atopowego zapalenia skóry w rodzinie,
• zmaganie się z rozmaitymi uczuleniami przez wiele lat,
• uwarunkowania genetyczne (wrodzona skłonność).

Przeprowadzone badania wykazały, że osoby z alergią na pyłki leszczyny cierpią na OAS po zjedzeniu orzechów włoskich bądź laskowych. Uczuleni na pyłki bylicy mają objawy zespołu alergii ustnej po spożyciu selera, a uczuleni na pyłek ambrozji po zjedzeniu melona.  

Objawy i diagnostyka

Zespół alergii jamy ustnej przebiega dwuetapowo – najpierw pojawia się typowa alergia wziewna na pyłki roślin (alergiczny nieżyt nosa), następnie po kilku (kilkunastu) minutach po zjedzeniu uczulającego produktu występują się objawy alergii pokarmowej (m.in. świąd i pieczenie warg, krtani).

fot. panthermedia

Ważne! OAS początkowo może występować tylko po spożyciu pokarmów surowych. Z czasem wystąpienie reakcji uczuleniowej pojawia się także po obróbce termicznej danych produktów.

Symptomy uczulenia umiejscowione są zwłaszcza w obszarze początkowego odcinka przewodu pokarmowego i objawiają się pod postacią m.in.:

• podrażnienia błon śluzowych i gardła,
• łzawienia oczu,
• nieżytu nosa,
• swędzenia oraz zatkania uszu,
• różnorodnych plam na skórze (przypominają wybroczyny),
• bólu brzucha.