Spis treści:
- NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
- SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
- POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
- SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
- WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
- DANE FARMACEUTYCZNE
- PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
- NUMER POZWOLENIANA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
- DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/ DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
- DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
Wskazania do stosowania
Dawkowanie i sposób podawania
Przeciwwskazania
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Działania niepożądane
Przedawkowanie
WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
Właściwości farmakodynamiczne
Właściwości farmakokinetyczne
Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
DANE FARMACEUTYCZNE
Wykaz substancji pomocniczych
Niezgodności farmaceutyczne
Okres ważności
Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Rodzaj i zawartość opakowania
Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
NUMER POZWOLENIANA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/ DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
Pamyl 20 mg, 20 mg, tabletki dojelitowe
Pamyl 20 mg: każda tabletka dojelitowa zawiera 22,550 mg pantoprazolu sodowego półtorawodnego, co odpowiada 20 mg pantoprazolu (Pantoprazolum).
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
Tabletka dojelitowa.
Tabletka powlekana, ciemnożółta, owalna, o wymiarach 4,3 mm x 8,4 mm, obustronnie wypukła, bez napisów po obydwu stronach tabletki.
Dorośli i młodzież od 12 lat
Leczenie objawów choroby refluksowej przełyku.
Długotrwałe leczenie i zapobieganie nawrotom refluksowego zapalenia przełyku.
Dorośli
Zapobieganie owrzodzeniom żołądka i dwunastnicy indukowanym przez nieselektywne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) u pacjentów z grup ryzyka, wymagających ciągłego podawania tych
leków (patrz punkt 4.4).
Dawkowanie
Zalecana dawka
Dorośli i młodzież od 12 lat
Leczenie objawów choroby refluksowej przełyku
Zalecana doustna dawka produktu leczniczego Pamyl 20 mg to 1 tabletka na dobę. Złagodzenie objawów osiąga się w ciągu 2-4 tygodni. Jeśli to nie wystarczy, złagodzenie objawów osiąga się w ciągu następnych czterech tygodni. Po ustąpieniu objawów, objawy nawracające można kontrolować stosując schemat „na żądanie”, czyli 20 mg pantoprazolu raz na dobę w razie konieczności. Jeśli podawaniem leku „na żądanie” nie można uzyskać zadowalającej kontroli objawów, można rozważyć przejście na leczenie w sposób ciągły.
Długotrwałe leczenie i zapobieganie nawrotom refluksowego zapalenia przełyku
Przy długotrwałym leczeniu zaleca się dawkę podtrzymującą 1 tabletkę dojelitową Pamyl 20 mg na dobę, którą w razie nawrotu objawów można zwiększyć do 40 mg na dobę. W takich przypadkach
dostępne są, tabletki dojelitowe Pamyl 40 mg. Po opanowaniu nawrotu choroby dawkę można ponownie zmniejszyć do 20 mg pantoprazolu na dobę.
Dorośli
Zapobieganie owrzodzeniom żołądka i dwunastnicy wywołanym przez nieselektywne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) u pacjentów z grup ryzyka, wymagających ciągłego podawania leków z tej grupy.
Zalecane dawkowanie doustne to jedna tabletka dojelitowa Pamyl 20 mg na dobę.
Szczególne grupy pacjentów
Dzieci i młodzież poniżej 12 lat:
Produktu leczniczego Pamyl 20 mg nie należy stosować u dzieci poniżej 12 lat, ze względu na ograniczoną liczbę danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności stosowania w tej grupie wiekowej (patrz punkt 5.2).
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami wątroby nie należy przekraczać dawki 20 mg pantoprazolu na dobę (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności nerek
Nie ma potrzeby modyfikacji dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek (patrz punkt 5.2).
Osoby w podeszłym wieku
Nie ma potrzeby modyfikacji dawki u pacjentów w podeszłym wieku (patrz punkt 5.2).
Sposób podania
Do stosowania doustnego.
Tabletek nie należy żuć ani rozgryzać. Tabletki powinno się połykać w całości 1 godzinę przed posiłkiem, popijając niewielką ilością wody.
Nadwrażliwość na substancję czynną, podstawione benzoimidazole lub którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby w trakcie leczenia pantoprazolem należy regularnie kontrolować aktywność enzymów wątrobowych, szczególnie przy długotrwałym
stosowaniu. W przypadku zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych należy przerwać leczenie pantoprazolem (patrz punkt 4.2).
Stosowanie jednocześnie z NLPZ
Stosowanie leku Pamyl 20 mg jako profilaktyki wrzodów żołądka i dwunastnicy indukowanych przez nieselektywne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) powinno być ograniczone do pacjentów, którzy wymagają ciągłego leczenia NLPZ i są zagrożeni zwiększonym ryzykiem rozwoju powikłań
żołądkowo-jelitowych. Zwiększone ryzyko należy oceniać indywidualnie na podstawie takich
czynników ryzyka, jak wiek (> 65 lat), choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy w wywiadzie lub krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego w wywiadzie.
Nowotwór żołądka
Objawowa odpowiedź na pantoprazol może maskować objawy nowotworu żołądka i może opóźniać jego rozpoznanie. W przypadku wystąpienia któregokolwiek spośród objawów alarmowych (np.
niezamierzona, znacząca utrata masy ciała, nawracające wymioty, zaburzenia przełykania, wymioty
krwią, niedokrwistość, smoliste stolce) i przy stwierdzeniu lub podejrzeniu owrzodzenia żołądka, należy wykluczyć chorobę nowotworową.
Jeśli objawy utrzymują się mimo właściwego leczenia należy rozważyć dalszą diagnostykę.
Równoczesne podawanie z inhibitorami proteazy wirusa HIV
Nie zaleca się jednoczesnego podawania pantoprazolu z inhibitorami proteazy wirusa HIV, których wchłanianie zależy od kwaśnego pH w żołądku, takimi jak atazanawir, gdyż może to znacząco
zmniejszyć ich biodostępność (patrz punkt 4.5).
Wpływ na wchłanianie witaminy B12
Pantoprazol, podobnie jak wszystkie inne leki hamujące wydzielanie kwasu solnego, może zmniejszać wchłanianie witaminy B12 (cyjanokobalaminy) ze względu na wywoływanie hipo- lub achlorhydrii.
Przy długotrwałym leczeniu należy brać to pod uwagę u pacjentów ze zmniejszonymi zasobami tej witaminy w organizmie i u osób z czynnikami ryzyka zaburzeń wchłaniania witaminy B12 oraz
w przypadku zauważenia odpowiednich objawów klinicznych.
Długotrwałe leczenie
Przy długotrwałym leczeniu, zwłaszcza dłuższym niż rok, pacjenci powinni pozostawać pod stałą kontrolą.
Zakażenia przewodu pokarmowego wywoływane przez bakterie
Leczenie pantoprazolem może powodować niewielki wzrost ryzyka zakażeń przewodu pokarmowego wywołanych przez bakterie, takie jak Salmonella i Campylobacter lub Clostridium difficile.
Można przypuszczać, że pantoprazol, podobnie jak wszystkie inhibitory pompy protonowej (IPP), może zwiększać liczbę bakterii występujących zwykle w górnym odcinku przewodu pokarmowego.
Hipomagnezemia
Obserwowano ciężkie hipomagnezemie u pacjentów leczonych IPP, takimi jak pantoprazol, przez co najmniej 3 miesiące, a w większości przypadków przez rok. Mogą wystąpić poważne objawy hipomagnezemii, takie jak zmęczenie, tężyczka, majaczenie, drgawki, zawroty głowy i komorowe
zaburzenia rytmu, jednakże mogą mieć utajony początek, który może zostać przeoczony.
U najbardziej dotkniętych pacjentów, hipomagnezemia może ulec poprawie po zaprzestaniu stosowania IPP oraz leczeniu uzupełniającym magnezem.
U pacjentów, u których planowane jest przewlekłe stosowanie IPP lub jednoczesne stosowanie
z digoksyną lub innymi lekami mogącymi powodować hipomagnezemię (np. diuretykami) należy rozważyć pomiar poziomu magnezu w osoczu przed rozpoczęciem stosowania IPP oraz okresowo w trakcie leczenia.
Złamania kości
Inhibitory pompy protonowej, szczególnie gdy stosowane są długotrwale (>1 rok) w wysokich dawkach, mogą umiarkowanie zwiększać ryzyko złamania biodra, nadgarstka i kręgosłupa, głównie u osób w podeszłym wieku lub w razie współistnienia innych uznanych czynników ryzyka. Badania obserwacyjne wskazują, że IPP mogą zwiększać ogólne ryzyko złamań o 10 – 40%. Część tego
wzrostu może być spowodowana innymi czynnikami ryzyka. Pacjenci z grupy ryzyka powinni być objęci opieką zgodnie z obowiązującymi wytycznymi klinicznymi oraz otrzymywać odpowiednią dawkę witaminy D i wapnia.
Podostry skórny toczeń rumieniowaty (SCLE)
Stosowanie inhibitorów pompy protonowej związane jest w bardzo rzadkich przypadkach z SCLE (ang. subacute cutaneous lupus erythematosus). W przypadku wystąpienia uszkodzeń, zwłaszcza w obrębie obszarów nasłonecznionych skóry i jeśli towarzyszą im bóle stawów, pacjent powinien skontaktować się bezwłocznie z lekarzem, który powinien rozważyć przerwanie stosowania
pantoprazolu. Wystąpienie SCLE po wcześniejszym leczeniu inhibitorem pompy protonowej, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia SCLE w trakcie stosowania z innymi inhibitorami pompy protonowej.
Zakłócenia wyników badań laboratoryjnych
Zwiększenie stężenia chromograniny A (CgA) może wpływać na wynik badania w kierunku guzów neuroendokrynnych. W celu uniknięcia takiego zakłócenia należy przerwać leczenie omeprazolem na przynajmniej 5 dni przed pomiarem CgA (patrz punkt 5.1). Jeżeli poziom CgA i gastryny nie powróci do poziomu wyjściowego po początkowym pomiarze, należy powtórzyć pomiar po 14 dniach od zaprzestania leczenia inhibitorem pompy protonowej.
Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na tabletkę, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”.
Produkty lecznicze, których farmakokinetyka wchłaniania zależy od pH
Z powodu nasilonego i długotrwałego zahamowania wydzielania kwasu solnego w żołądku,
pantoprazol może zaburzać wchłanianie innych produktów leczniczych, dla których pH w żołądku jest ważnym czynnikiem wpływającym na biodostępność doustnej postaci leku, np. niektórych azolowych leków przeciwgrzybiczych, takich jak ketokonazol, itrakonazol, pozakonazol i innych leków, takich jak erlotynib.
Inhibitory proteazy wirusa HIV
Nie zaleca się jednoczesnego podawania pantoprazolu z inhibitorami proteazy wirusa HIV, których wchłanianie zależy od kwaśnego pH w żołądku, takimi jak atazanawir, gdyż może to znacząco
zmniejszyć ich biodostępność (patrz punkt 4.4).
Jeśli konieczne jest jednoczesne podanie inhibitorów proteazy wirusa HIV z inhibitorem pompy protonowej zaleca się bardzo dokładne kontrolowanie stanu klinicznego pacjenta (np. miano wirusa). Nie należy stosować dawki większej niż 20 mg pantoprazolu na dobę. Może być konieczne dostosowanie dawki inhibitora proteazy wirusa HIV.
Leki przeciwzakrzepowe z grupy pochodnych kumaryny (fenprokumon lub warfaryna)
Równoczesne podawanie pantoprazolu z warfaryną lub fenprokumonem nie miało wpływu na
farmakokinetykę warfaryny, fenprokumonu lub zmianę wartości INR (ang. international normalized ratio - międzynarodowy współczynnik znormalizowany). Jednakże odnotowano zwiększenie wartości INR oraz czasu protrombinowego u pacjentów przyjmujących jednocześnie inhibitory pompy protonowej oraz warfarynę lub fenoprokumon. Wzrost wartości INR oraz wydłużenie czasu protrombinowego może prowadzić do nieprawidłowego krwawienia, a nawet zgonu. U pacjentów leczonych jednocześnie pantoprazolem i warfaryną lub fenprokumonem konieczne może być kontrolowanie wzrostu wskaźnika INR oraz wydłużenia czasu protrombinowego.
Metotreksat
Przy jednoczesnym stosowaniu dużej dawki metotreksatu (na przykład 300 mg) oraz inhibitorów pompy protonowej u niektórych pacjentów obserwowano wzrost stężenia metotreksatu. Dlatego
w warunkach, w których jest stosowany w wysokich dawkach metotreksat, na przykład w chorobie nowotworowej i łuszczycy, może zaistnieć konieczność rozważenia czasowego przerwania stosowania pantoprazolu.
Inne badania interakcji
Pantoprazol jest intensywnie metabolizowany w wątrobie przez układ enzymatyczny cytochromu P450. Głównym szlakiem metabolicznym jest demetylacja przez CYP2C19, natomiast inne szlaki metaboliczne obejmują oksydację przez CYP3A4.
Badania interakcji z lekami, które również są metabolizowane w tych szlakach, np. z karbamazepiną, diazepamem, glibenklamidem, nifedypiną i doustnymi środkami antykoncepcyjnymi zawierającymi lewonorgestrel i etynyloestradiol, nie wykazały istotnych klinicznie interakcji.
Nie można wykluczyć interakcji pantoprazolu z innymi produktami leczniczymi lub związkami metabolizowanymi przy udziale tego samego układu enzymatycznego.
Wyniki całego szeregu badań interakcji wskazują, że pantoprazol nie ma wpływu na metabolizm substancji czynnych metabolizowanych przez CYP1A2 (takich jak kofeina, teofilina), CYP2C9 (takich jak piroksykam, diklofenak, naproksen), CYP2D6 (takich jak metoprolol), CYP2E1 (takich jak etanol) ani nie ma wpływu na związane z glikoproteiną P wchłanianie digoksyny.
Nie stwierdzono interakcji z podawanymi jednocześnie lekami zobojętniającymi kwas solny w żołądku.
Przeprowadzono również badania interakcji, w których pantoprazol podawano jednocześnie
z antybiotykiem (klarytromycyna, metronidazol, amoksycylina). Nie stwierdzono występowania klinicznie istotnych interakcji.
Produkty lecznicze, które hamują lub indukują CYP2C19
Inhibitory cytochromu CYP2C19 takie jak fluwoksamina mogą zwiększać ekspozycję ogólnoustrojową na pantoprazol. Należy rozważyć zmniejszenie dawki u pacjentów leczonych długotrwale dużymi dawkami pantoprazolu lub u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.
Induktory enzymów cytochromu CYP2C19 i CYP3A4, takie jak ryfampicyna lub ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum) mogą zmniejszać w osoczu stężenie inhibitorów pompy protonowej, metabolizowanych przez te układy enzymatyczne.
Ciąża
Umiarkowana ilość danych u kobiet w ciąży (pomiędzy 300-1000 kobiet w ciąży) nie wskazuje, aby pantoprazol powodował wady rozwojowe lub działał toksycznie na płód i noworodka. W badaniach na zwierzętach stwierdzono szkodliwy wpływ na reprodukcję (patrz punkt 5.3).
Dla bezpieczeństwa zaleca się unikanie stosowania pantoprazolu w trakcie ciąży. Karmienie piersią
W badaniach na zwierzętach stwierdzono przenikanie pantoprazolu do mleka. Brak jest
wystarczających danych dotyczących przenikania pantoprazolu do mleka ludzkiego, jednak istnieją doniesienia o takim przenikaniu. Nie można wykluczyć ryzyka wystąpienia działań niepożądanych u noworodka/niemowlęcia karmionego piersią. Dlatego też należy podjąć decyzję czy przerwać
karmienie piersią czy przerwać/wstrzymać się od stosowania pantoprazolu biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia dla matki.
Płodność
Brak dowodów na zaburzenia płodności po podaniu pantoprazolu w badaniach na zwierzętach (patrz punkt 5.3).
Pantoprazol może mieć niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak zawroty głowy i zaburzenia widzenia (patrz punkt 4.8). W przypadku ich wystąpienia nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.
U około 5% pacjentów wystąpią zdarzenia niepożądane związane z lekiem. Najczęściej zgłaszanymi zdarzeniami niepożądanymi związanymi z lekiem są biegunka i bóle głowy, występujące u ok. 1% pacjentów.
Poniższa tabela przedstawia działania niepożądane opisywane podczas stosowania pantoprazolu, uszeregowane według następującej klasyfikacji częstości występowania:
Bardzo często (≥ 1/10); często (≥ 1/100 do < 1/10); niezbyt często (≥ 1/1000 do < 1/100); rzadko (≥ 1/10000 do 1/1000); bardzo rzadko (< 1/10000); nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Nie ma możliwości, aby dla wszystkich działań niepożądanych zgłaszanych w okresie
porejestracyjnym określić częstość występowania i dlatego przypisano im kategorię „o nieznanej częstości występowania”.
W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania objawy niepożądane są wymienione według zmniejszającej się ciężkości.
Tabela 1. Działania niepożądane występujące podczas stosowania pantoprazolu w badaniach klinicznych i w okresie porejestracyjnym
Częstość występowania | Często | Niezbyt często | Rzadko | Bardzo rzadko | Nieznana |
Narząd, układ | |||||
Zaburzenia krwi i układu chłonnego | Agranulocytoza | Małopłytkowość Leukopenia Pancytopenia | |||
Zaburzenia układu immunologicznego | Nadwrażliwość (w tym reakcje anafilaktyczne łącznie ze wstrząsem anafilaktycznym) | ||||
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania | Hiperlipidemia i podwyższenie stężenia lipidów (tri glicerydów, cholesterolu), zmiany masy ciała | Hiponatremia Hipomagnezemia (patrz punkt 4.4) Hipokalcemia w skojarzeniu z hipomagnezemią Hipokalemia | |||
Zaburzenia psychiczne | Zaburzenia snu | Depresja (i nasilenie) | Dezorientacja (i nasilenie) | Omamy, splątanie (zwłaszcza u szczególnie u osób predysponowanyc h, jak również nasilenie tych objawów w przypadku ich wcześniejszego występowania) | |
Zaburzenia układu nerwowego | Bóle głowy, zawroty głowy | Zaburzenia smaku | Parestezje | ||
Zaburzenia oka | Zaburzenia widzenia (niewyraźne widzenie) |
Zaburzenia żołądka i jelit | Polipy trawieńcowe (łagodne) | Biegunka, nudności wymioty Wzdęcie brzucha i wiatry, zaparcia, suchość w ustach, uczucie dyskomfortu i ból brzucha | Mikroskopowe zapalenie jelita grubego | ||
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych | Wzrost aktywności enzymów wątrobowych (aminotransferaz y, GGTP) | Zwiększone stężenie bilirubiny | Uszkodzenie komórek wątroby, żółtaczka, niewydolność komórek wątroby | ||
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej | Wysypka / osutka / wykwity skórne; Świąd skóry | Pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy | Zespół Stevensa Johnsona, zespół Lyella, rumień wielopostaciowy; Podostry skórny toczeń rumieniowaty (patrz punkt 4.4); Nadwrażliwość na światło | ||
Zaburzenia mięśniowo - szkieletowe i tkanki łącznej | Złamanie biodra, nadgarstka lub kręgosłupa (patrz punkt 4.4) | Bóle stawów, bóle mięśni | Skurcze mięśni jako następstwo zaburzeń elektrolitowych | ||
Zaburzenia nerek i dróg moczowych | Śródmiąższowe zapalenie nerek (z możliwym rozwojem do niewydolności nerek) | ||||
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi | Ginekomastia | ||||
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania | Osłabienie, zmęczenie i złe samopoczucie | Podwyższona temperatura ciała, obrzęki obwodowe |
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania
Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C 02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Objawy zatrucia u człowieka są nieznane.
Dawki do 240 mg iv. podawane w ciągu 2 minut były dobrze tolerowane.
Ze względu na to, że pantoprazol w dużym stopniu wiąże się z białkami osocza, nie jest łatwo usuwany za pomocą dializy.
W przypadku przedawkowania z klinicznymi objawami zatrucia, z wyjątkiem leczenia objawowego i wspomagającego nie ma szczególnych zaleceń terapeutycznych.
Grupa farmakoterapeutyczna: Leki stosowane w chorobach związanych z zaburzeniami wydzielania kwasu solnego w żołądku, inhibitory pompy protonowej, kod ATC: A02BC02
Mechanizm działania
Pantoprazol jest pochodną benzoimidazolu o właściwościach hamujących wydzielanie kwasu solnego w żołądku poprzez swoiste działanie na pompę protonową w komórkach okładzinowych.
Działanie farmakodynamiczne
Pantoprazol jest przekształcany w postać czynną w kwaśnym środowisku komórek okładzinowych. Tam hamuje ATP-azę H+ – K+, czyli końcowe stadium wytwarzania kwasu solnego w żołądku.
Stopień hamowania jest zależny od dawki i wpływa zarówno na wydzielanie podstawowe jak
i stymulowane. U większości pacjentów objawy choroby ustępują w ciągu 2 tygodni. Podobnie jak w przypadku innych inhibitorów pompy protonowej i antagonistów receptora H2, leczenie pantoprazolem zmniejsza kwaśność soku żołądkowego zwiększając jednocześnie wydzielanie gastryny proporcjonalnie do zmniejszenia kwaśności. Zwiększenie wydzielania gastryny jest odwracalne.
Ponieważ pantoprazol wiąże się z pompą protonową na poziomie receptora komórkowego, może hamować wydzielanie kwasu solnego niezależnie od symulacji przez inne substancje (acetylocholina, histamina, gastryna). Skutek jest taki sam niezależnie od tego czy lek jest podawany doustnie czy dożylnie.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo
Pod wpływem pantoprazolu zwiększa się stężenie gastryny na czczo. Przy krótkotrwałym stosowaniu, w większości przypadków nie wykracza ono poza górną granicę normy. Przy długotrwałym podawaniu, w większości przypadków stężenie gastryny wzrasta dwukrotnie. Nadmierny wzrost zdarza się jednak tylko w pojedynczych przypadkach. Na skutek tego przy długotrwałym leczeniu
u niewielkiego odsetka pacjentów obserwuje się łagodny do umiarkowanego wzrost liczby swoistych komórek endokrynnych (ECL) w żołądku (rozrost prosty do gruczolakowatego). Jednakże
z przeprowadzonych dotychczas badań wynika, że występowanie stanów przedrakowiakowych (rozrost atypowy) czy rakowiaków żołądka podobnych do spotykanych w badaniach na zwierzętach (patrz punkt 5.3) nie było obserwowane u ludzi.
W trakcie terapii lekami zmniejszającymi wydzielanie soku żołądkowego, w odpowiedzi na
zmniejszenie wydzielania kwasu, wzrasta poziom gastryny w surowicy. Wzrasta również poziom CgA z powodu zmniejszonej kwaśności soku żołądkowego. Zwiększony poziom CgA może powodować
zakłócenia wyników badań dla guzów neuroendokrynnych.
Dostępne dane wskazują, że leczenie inhibitorem pompy protonowej należy przerwać na 5 dni do 2 tygodni przed pomiarem CgA. Pozwala to na powrót poziomu CgA, który może być fałszywie podwyższony po leczeniu inhibitorami pompy protonowej do poziomu wyjściowego
Na podstawie wyników badań na zwierzętach nie można wykluczyć wpływu przewlekłego, trwającego ponad rok leczenia pantoprazolem na endokrynologiczne parametry tarczycowe.
Wchłanianie
Pantoprazol wchłania się szybko, a maksymalne stężenie w osoczu osiągane jest już po podaniu pojedynczej dawki 20 mg doustnie. Przeciętnie maksymalne stężenie w osoczu wynosi 2-3 μg/ml i osiągane jest w 2,5 h po podaniu. Wartości te pozostają stałe po podaniu wielokrotnym.
Farmakokinetyka nie zmienia się po pojedynczym i wielokrotnym podaniu. W zakresie dawek
od 10 do 80 mg, kinetyka osoczowa pantoprazolu ma przebieg liniowy zarówno po podaniu doustnym jak i dożylnym.
Całkowita biodostępność substancji czynnej w postaci tabletek wynosi ok. 77%. Jednoczesne
przyjmowanie pokarmu nie miało wpływu na AUC, maksymalne stężenie w surowicy, a zatem i na biodostępność. Jednoczesne przyjmowanie posiłku może jedynie wpłynąć na opóźnienie działania leku.
Dystrybucja
Wiązanie pantoprazolu z białkami surowicy wynosi ok. 98%. Objętość dystrybucji wynosi 0,15 l/kg
Metabolizm
Lek jest metabolizowany niemal wyłącznie w wątrobie. Głównym szlakiem metabolicznym jest demetylacja przez CYP2C19 z następczym sprzęganiem z siarczanem, inny szlak metaboliczny polega na oksydacji przez CYP3A4.
Eliminacja
Okres półtrwania w końcowej fazie eliminacji wynosi ok. 1 godziny zaś klirens wynosi około 0,1 l/godz./kg. W kilku przypadkach obserwowano opóźnioną eliminację. Ze względu na swoiste wiązanie pantoprazolu z pompą protonową komórek okładzinowych, okres półtrwania dla fazy
eliminacji nie koreluje ze znacznie dłuższym czasem działania (hamowaniem wydzielania kwasu). Podstawową drogą eliminacji metabolitów pantoprazolu (ok. 80%) jest wydalanie przez nerki. Reszta jest wydalana z kałem. Podstawowym metabolitem, zarówno w osoczu jak i w moczu jest demetylopantoprazol sprzężony z siarczanem. Okres półtrwania głównego metabolitu – ok. 1,5 godziny, jest niewiele dłuższy niż pantoprazolu.
Szczególne grupy pacjentów
Pacjenci słabo metabolizujący
Około 3% populacji europejskiej nie ma funkcjonalnego enzymu CYP2C19, są to tak zwane osoby słabo metabolizujące. U tych osób metabolizm pantoprazolu jest prawdopodobnie katalizowany głównie przez CYP3A4. Po podaniu pojedynczej dawki 40 mg pantoprazolu średnie pole pod krzywą osoczowego stężenia w czasie było około 6 razy większe u osób słabo metabolizujących niż u osób posiadających funkcjonalny enzym CYP2C19 (osoby intensywnie metabolizujące). Średnie
maksymalne stężenia w osoczu były zwiększone o około 60%. Te wyniki nie mają znaczenia dla dawkowania pantoprazolu.
Zaburzenia czynności nerek
Podawanie pantoprazolu pacjentom z zaburzeniami czynności nerek (w tym chorym dializowanym) nie wymaga modyfikacji dawkowania. Podobnie jak u zdrowych ochotników okres półtrwania pantoprazolu jest w tej grupie krótki. Tylko bardzo małe ilości pantoprazolu są dializowane. Pomimo, że główny metabolit ma średnio opóźniony okres półtrwania (2-3h), wydalanie jego jest szybkie
i z tego względu nie dochodzi do kumulacji.
Zaburzenia czynności wątroby
Chociaż u pacjentów z marskością wątroby (klasa A i B wg Childa) okres półtrwania wydłużał się do 3-6 godzin, a wartość AUC wzrastała 3-5-krotnie, maksymalne stężenie w osoczu wzrastało
w porównaniu ze zdrowymi ochotnikami jedynie nieznacznie – 1,3 krotnie.
Osoby w podeszłym wieku
U ochotników w podeszłym wieku AUC i Cmax są nieznacznie większe w porównaniu z młodszymi badanymi. Różnice te nie są jednak klinicznie istotne.
Dzieci i młodzież
Po podawaniu pojedynczych doustnych dawek pantoprazolu 20 mg lub 40 mg u dzieci w wieku 5-16 lat wartości AUC i Cmax mieściły się w zakresie odpowiednich wartości u dorosłych.
Po podawaniu pojedynczych dożylnych dawek pantoprazolu 0,8 mg/kg mc. lub 1,6 mg/kg mc. u dzieci w wieku 2-16 lat nie stwierdzano istotnego związku między klirensem pantoprazolu a wiekiem lub
masą ciała. AUC i objętość dystrybucji były zgodne z wynikami uzyskiwanymi u dorosłych.
Dane niekliniczne uzyskane na podstawie konwencjonalnych badań farmakologicznych dotyczących bezpieczeństwa stosowania, toksyczności po podaniu wielokrotnym i genotoksyczności nie ujawniają występowania szczególnego zagrożenia dla człowieka.
W dwuletnich badaniach rakotwórczości u szczurów stwierdzono występowanie nowotworów neuroendokrynnych. Ponadto w jednym badaniu, w przedniej części żołądka szczurów stwierdzono brodawczaki płaskonabłonkowe. Mechanizm wpływu pochodnych benzoimidazolu na tworzenie się rakowiaków żołądka był szczegółowo badany i pozwala na wyciągnięcie wniosku, że jest to reakcja wtórna na znaczne zwiększenie stężenia gastryny w osoczu, do jakiego dochodzi u szczurów otrzymujących przez długi czas duże dawki leku. W dwuletnich badaniach na gryzoniach obserwowano wzrost liczby guzów wątroby u szczurów oraz u samic myszy. Zwiększenie to
zinterpretowano jako skutek dużego tempa metabolizmu pantoprazolu w wątrobie.
W grupie szczurów otrzymujących największe (200 mg/kg) dawki leku obserwowano niewielki wzrost liczby zmian nowotworowych w tarczycy. Występowanie tych nowotworów związane jest z wywołanymi przez pantoprazol zmianami rozkładu tyroksyny w wątrobie szczura. Ponieważ
lecznicze dawki pantoprazolu u człowieka są małe, nie oczekuje się działań niepożądanych w obrębie gruczołu tarczowego.
W badaniach reprodukcji u zwierząt objawy niewielkiego toksycznego wpływu na płód obserwowano przy dawkach przekraczających 5 mg/kg.
Badano przechodzenie pantoprazolu przez łożysko u szczurów i wykazano, że zwiększa się ono wraz z zaawansowaniem ciąży. Dlatego stężenie pantoprazolu u płodu wzrasta na krótko przed urodzeniem.
Rdzeń tabletki
Sodu węglan bezwodny (E 500) Mannitol (E 421)
Krospowidon Powidon (K-90) Wapnia stearynian
Otoczka dojelitowa
Kwasu metakrylowego i etylu akrylanu kopolimer (1:1) Sodu laurylosiarczan
Polisorbat 80 (E433) Trietylu cytrynian (E1505)
Otoczka
Hypromeloza (E464) Tytanu dwutlenek (E171) Makrogol 400
Żelaza tlenek żółty (E172)
Nie dotyczy.
3 lata.
Okres ważności po pierwszym otwarciu butelki: 100 dni.
Blistry: brak szczególnych środków ostrożności dotyczących przechowywania produktu leczniczego. Butelki z HDPE: przechowywać butelkę szczelnie zamkniętą w celu ochrony przed wilgocią.
Biała butelka z HDPE z białą, nieprzezroczystą zakrętką z PP z wkładką uszczelniającą. Butelka
zawiera środek pochłaniający wilgoć (żel krzemionkowy) lub saszetkę pochłaniającą wilgoć „2 w 1” (żel krzemionkowy i węgiel aktywowany), w tekturowym pudełku.
Blister Aluminium/Aluminium z warstwą zawierającą środek pochłaniający wilgoć lub bez warstwy, w tekturowym pudełku.
Butelki: 14, 28, 30, 50, 56, 60, 90, 98, 100 lub 250 tabletek.
Blistry: 7, 14, 14x1, 28, 28x1, 30, 56, 70, 70x1, 96 lub 98 tabletek. Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Brak szczególnych wymagań.
Viatris Limited Damastown Industrial Park Mulhuddart, Dublin 15 DUBLIN
Irlandia
18658
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 30 sierpnia 2011 Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 2 kwietnia 2015