Sen u osób dorosłych zajmuje nawet do 30% życia – to dużo. Nocny odpoczynek jest nam niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. Bezsenność może wystąpić w każdym wieku, zarówno u dzieci jak i u dorosłych. Jak sprawdzić, czy sen przebiega prawidłowo i jak zaklasyfikować ewentualne zaburzenia? Poniżej objawy oraz podział bezsenności.
Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, które jest twórcą klasyfikacji DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) dzieli zaburzenia snu na pierwotne (niedające się wytłumaczyć obecnością u chorego innych zaburzeń) oraz wtórne.
Bezsenność wtórna pojawiać się może w przebiegu innych chorób (psychicznych lub somatycznych) oraz być spowodowana przyjmowaniem lub też nagłym odstawieniem substancji psychoaktywnych.
Bezsenność można podzielić ze względu na czas jej trwania. Wyróżniane są następujące:
- bezsenność przygodna, której objawy występują maksymalnie przez kilka dni,
- bezsenność krótkotrwała, która występuje krócej niż 3-4 tygodnie,
- bezsenność przewlekła, czyli trwająca powyżej jednego miesiąca.
Brak snu może być także problemem pacjentów pediatrycznych. Dostępne klasyfikacje wyróżniają tzw. behawioralne zaburzenia snu u dzieci. Związane są one zwykle z okresem, kiedy to dziecko zaczyna spać samo w swoim pokoju. Zmiany w stosunku do wcześniejszych lat życia potomka (np. zaprzestanie śpiewania mu kołysanek, brak obecności w nocy rodzica w tym samym pokoju) mogą być podłożem pojawiania się lęku i związanej z nim bezsenności u dzieci.
Objawy sugerujące rozpoznanie bezsenności to trudności z zaśnięciem oraz z utrzymaniem snu (np. wielokrotne budzenie się w nocy) oraz wczesne pobudki, po których nie udaje się już pacjentowi ponownie zasnąć. Innym może być, odczuwane już w ciągu dnia, poczucie, że sen nie był wystarczająco dobrej jakości.
Bezsenność nie jest rzadka: zdaniem American Academy of Sleep Medicine, cierpieć na nią może nawet 30% osób dorosłych. Konsekwencjami jej występowania są m.in. drażliwość, upośledzenie koncentracji, zmęczenie i bóle głowy. Z powodu niedostatecznej ilości snu pacjenci są pod zwiększonym ryzykiem popełnienia błędu w pracy czy spowodowania wypadku drogowego. Jeżeli widzisz u siebie opisane wcześniej objawy, odwiedź lekarza: znalezienie przyczyny bezsenności i uporanie się z nią pozwoli znów spokojnie śnić.