Jedną ze współczesnych formuł wzajemnej współpracy lekarz - pacjent jest tak zwane „wspólne podejmowanie decyzji”. Ten rodzaj wzajemnej relacji ma stosunkowo niedługą historię. Rozpoczęto o nim pisać w latach osiemdziesiątych XXw. W tym nurcie relacja lekarza z pacjentem opiera się na zwiększeniu medycznej wiedzy pacjenta oraz większym jego wpływie na podejmowanie decyzji dotyczących leczenia. Zarówno pacjent jak i lekarz dzielą się informacjami oraz spostrzeżeniami na temat możliwości prowadzenia terapii. Decyzje podejmowane są wspólnie w oparciu o uzgodnienie przez obie osoby metody postępowania. Taka relacja lekarza z pacjentem wymaga wiele wysiłku od obu stron, ale też daje nowe możliwości terapeutyczne.
Z jednej strony, może osobie leczonej, zwiększać poczucie wpływu na własną terapię. To większe poczucie wpływu może przekładać się na lepszą współpracę w leczeniu, skoro zasady tej współpracy zostały ustalone wspólnie z lekarzem i zaakceptowane przez osobę leczoną. Poczucie większego wpływu, większej autonomii, przekonanie o możliwości współdecydowania, mogą też mieć duży wpływ dla samopoczucia osoby leczonej i jej poczucia wartości, aktywności, wiary we własne siły i wpływ na swoje życie.
Z drugiej strony taki rodzaj relacji lekarz pacjent zakłada, że osoba leczona podejmuje także część odpowiedzialności za własne zdrowie i leczenie. Przykładowo jeśli uzgodniła wspólnie z lekarzem jakiś sposób terapii, to odpowiedzialność wymagałaby, aby się go trzymać. Jeśli ma miejsce dzielenie się decydowaniem, to jednocześnie ma miejsce dzielenie się odpowiedzialnością.
Wspólne podejmowanie decyzji jest możliwe, jeśli osobie leczonej dostarczone zostaną informacje dotyczące stwierdzanej u niej choroby i zasad jej leczenia. Trudno jest bowiem podejmować jakiekolwiek decyzje, jeśli nie ma się nawet podstawowej wiedzy. Informacje te mogą być przekazane przez lekarza, w trakcie zajęć z psychoedukacji, w formie fachowych broszur i poradników oraz są do odszukania w Internecie. Im bardziej będą to informacje wiarygodne i prawdziwe, tym podejmowanie decyzji będzie bardziej trafne. W związku z tym wspólne podejmowanie decyzji jest możliwe w sytuacji, kiedy pacjent ma pewne informacje na temat swojej choroby, zrozumiał je oraz chce je uwzględnić w wyborze metody leczenia. Jeśli ktoś nie ma danych, które pozwalają na ocenę sytuacji, to trudno aby podejmował decyzję, a później trwał przy niej.
