Bezobjawowe udary mózgu stanowią znaczący problem dzisiejszej cywilizacji. Wykrywane zazwyczaj przypadkowo podczas badań neuroobrazowych zwiększają znacznie ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Brak charakterystycznych oznak ostrego udaru nie wyklucza jednak powstawania drobnych zmian neurologicznych, często niezauważanych i bagatelizowanych głównie ze względu na wiek, gdyż problem ten dotyka przede wszystkim osób starszych.
„Nieme klinicznie”, ale klinicznie istotne
Zmiany świadczące o NZOUN, które nie dają żadnych klinicznym objawów, nazywane są umownie „niemymi klinicznie”. Jednak ich obecność nie jest obojętna dla naszego organizmu. Większość tego typu zmian zlokalizowana jest w jądrach podstawy, a także w wieńcu promienistym. Zmiany miażdżycowe, które są klasycznym powodem powstawania zakrzepów, przyczyniają się do powstawania małych ognisk niedokrwiennych – „niemych objawowo”. Ogniska te jednak się namnażają, ich progresja następuje w ciągu kilku lub kilkunastu miesięcy, zwiększając obszar długotrwałego niedokrwienia mózgu. Pominięty zostaje wówczas ostry, udarowy początek, a także wiele objawów neurologicznych. W takiej sytuacji, aż trzykrotnie rośnie ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Pojawiać się mogą subtelne deficyty neurologiczne, takie jak niewielkie trudności w chodzeniu, problemy z utrzymaniem stabilności postawy, spowolnienie. Może również zaobserwować ograniczenia w zakresie funkcji poznawczych, pogorszenie pamięci czy psychomotoryki. Zazwyczaj zmiany te przypisywane są procesowi starzenia się ze względu na wiek pacjentów i osób cierpiących na NZOUN. Dodatkowym aspektem jest także zwiększona podatność na depresję, która również stanowi efekt zwiększającego się obszaru niedokrwienia mózgu.
Poważny problem
NZOUN z klinicznego punktu widzenia stanowią niezwykle skomplikowany i poważny problem. Rozpowszechnienie tego zjawiska w społeczeństwie „starzejącym się” ma ogromne znaczenie w kontekście funkcji poznawczych, zaburzeń równowagi oraz zdolności do normalnego codziennego funkcjonowania. Te pozornie „nieme zmiany” nie pozostają jednak obojętne dla naszego organizmu i mogą implikować szereg różnego rodzaju zmian, doprowadzając w efekcie do udaru niedokrwiennego mózgu. Wielkiego znaczenia w tej sytuacji nie ma prewencja[1].