W 2014 roku Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻDz) opracowało zalecenia dotyczące żywienia zdrowych niemowląt. Celem do którego należy dążyć jest wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka. Pokarm kobiecy w zupełności zaspokaja zapotrzebowanie niemowlęcia na wszystkie niezbędne składniki odżywcze, zapewniając prawidłowy rozwój w pierwszych sześciu miesiącach życia. Wyjątek stanowią witaminy D i K.

W 2013 ukazały się nowe zalecenia dotyczące suplementacji wit D, zaś przed kilkoma miesiącami dotyczące suplementacji wit K oraz wprowadzania glutenu do diety niemowląt i ryzyka wystąpienia celiakii (styczeń 2016).

W miarę wzrostu i rozwoju dziecka zwiększa się zapotrzebowanie na składniki odżywcze, którego samo mleko nie może już pokryć. Z tego względu należy wprowadzać posiłki uzupełniające.  Nowe pokarmy wprowadza się do diety między innymi w celu dostarczenia dodatkowej energii, białka, żelaza, cynku, witamin A, D, E oraz pierwiastków śladowych. Pomiędzy  ukończonym 17 tygodniem życia, a 26 tygodniem życia należy rozpocząć wprowadzanie pokarmów uzupełniających. Nowe pokarmy należy podawać pojedynczo, początkowo w niewielkiej objętości. Kiedy maluch dobrze toleruje  dietę, można wprowadzać nowe składniki. Dotychczas nie wykazano aby unikanie lub opóźnianie wprowadzania potencjalnie uczulających produktów, takich jak ryby i jaja, zmniejszało częstość alergii zarówno u niemowląt obciążonych ryzykiem ujawnienia się alergii, jak i u dzieci bez takiego ryzyka.

Większość niemowląt w wieku 5-6 m.ż. nabywa zdolność przyjmowania pokarmów stałych. Dzieci umieją już siedzieć z podparciem, kontrolować ruchy głowy i szyi oraz przyjmować pokarm z  łyżeczki.

Gluten

Dotychczas eksperci zajmujący się żywieniem dzieci zalecali wprowadzanie glutenu do diety niemowlęcia pomiędzy  4m.ż. a 7 m.ż.

Aktualne ich stanowisko  mówi o tym, iż gluten może być wprowadzony do diety wszystkich niemowląt w dowolnym momencie między ukończonym 4 a 12 m. ż. Zalecenie to dotyczy wszystkich dzieci, a więc zarówno niemowląt karmionych naturalnie jak i sztucznie, a także dzieci z grup zwiększonego ryzyka zachorowania na celiakię. Gluten najlepiej wprowadzać stopniowo, rozpoczynając od niewielkiej ilości – np. 1 łyżeczki kaszki mannej dodanej do deseru, zupki, czy rozpuszczonej w wodzie, mleku modyfikowanym lub mleku matki. Przy prawidłowej tolerancji glutenu przez dziecko ilość można systematycznie zwiększać. Zasady wprowadzania glutenu do diety nie różnią się od rozszerzania jadłospisu dziecka o inne pokarmy.

Mleko krowie

Zgodnie z aktualnym  stanowiskiem ekspertów mleko krowie nie powinno być głównym napojem przed ukończeniem 12. miesiąca życia. Po skończeniu roczku, dziecko nie powinno wypijać więcej niż 500 ml. Mleko krowie zawiera nieco mniejsze stężenie żelaza, a jego wchłanianie jest niższe w porównaniu do wchłaniania żelaza z mleka kobiecego. Co więcej wyniki badań dowodzą, że wczesne karmienie mlekiem krowim może być przyczyną mikrokrwawień z przewodu pokarmowego, co w konsekwencji może prowadzić do wystąpienia  niedokrwistości z niedoboru żelaza.  Ze względu na dużą zawartość białka oraz soli mineralnych zbyt szybkie wprowadzanie mleka krowiego lub jego nadmierne spożycie może prowadzić do zbytniego obciążenia organizmu białkiem i produktami jego przemiany oraz solami mineralnymi. Konsekwencją tego może być przeciążenie nerek, a także  niewłaściwa, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym, podaż węglowodanów i tłuszczów. Spożywanie niemodyfikowanego mleka krowiego może także sprzyjać rozwojowi alergii. 

 

fot. panthermedia

Mleko kozie lub owcze

Mleko takie jest bardzo nasycone solami mineralnymi, a jednocześnie ubogie w kwas foliowy i witaminy (zwłaszcza wit. B). Zdecydowanie odradza się spożywanie  mleka koziego lub owczego. Stosowanie takiego mleka u niemowląt przed ukończeniem 12 miesiąca życia sprzyja występowaniu niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego i witaminy B 12.