Pępowina odgrywa ogromną rolę w rozwoju dziecka w łonie matki. Umiejscowione w pępowinie naczynia krwionośne, pełnią kluczową rolę w zapewnieniu wymiany m.in. składników odżywczych między krwioobiegiem matki i krwioobiegiem dziecka. Tuż po porodzie, pępowina zostaje odcięta a jej pozostałością jest tzw. kikut pępowiny, którego pielęgnacja wielu rodzicom przysparza trudności. Prawidłowa pielęgnacja kikuta pępowiny zapewni nie tylko szybkie wygojenie rany, ale zmniejszy również ryzyko infekcji.
Jak prawidłowo pielęgnować kikut?
Jeszcze kilkanaście lat temu, powszechnym zabiegiem pielęgnacyjnym kikuta było przemywanie go spirytusem. Powszechne było również smarowanie pępka roztworem gencjanym, który zabarwiał kikut na charakterystyczny, fioletowy kolor. Obecnie, według zaleceń Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, do pielęgnacji kikuta powinno używać się środków odkażających – polecany środek przez PTN to Octenisept. Neonatolodzy zalecają, aby nie stosować innych środków poza Octeniseptem, zwłaszcza spirytusu i roztworu gencjany, które mogą wywołać podrażnienia, co może skutkować wydłużeniem procesu gojenia się pępka. Proces odpadania kikuta zaczyna się od odklejania skórnego pierścienia pępkowego, co może być zaobserwowane przez rodziców po delikatnym podniesieniu kikuta do góry. Szczelina między skórą na brzuszku, a kikutem wymaga niezwykle dokładnej pielęgnacji – to tutaj odkładają się brud, złuszczony naskórek, zanieczyszczenia, które mogą prowadzić do infekcji. Położne jak i neonatolodzy polecają, aby płatki higieniczne spryskiwać środkiem dezynfekującym i przemywać nim powierzchnię kikuta i skóry. Polecane jest również spryskanie środkiem odkażającym patyczka higienicznego i delikatne wyczyszczenie powierzchni między skórą a kikutem. Należy pamiętać, że przed każdym czyszczeniem kikuta bezwzględnie należy umyć ręce! Ważne jest również, aby w czasie kąpieli dziecka chronić kikut przed zamoczeniem. Należy pamiętać, że kikut nie sprawia bólu dziecku. Powierzchnia kikuta nie jest unerwiona, dzięki czemu zabiegi pielęgnacyjne nie wywołują niepotrzebnego bólu. Zanim kikut odpadnie a rana się wygoi, warto zainwestować w pieluszki, które posiadają specjalnie wycięte brzegi, które nie zahaczają o kikut i nie podrażniają miejsca gojenia się rany.
fot. pantherstock
Co powinno zaniepokoić rodziców?
Do niepokojących objawów związanych z pielęgnacją kikuta oraz jego gojeniem należą :
- Sączenie się płynu z kikuta,
- Pojawienie się mazi, wydostającej się z kikuta bądź z miejsca połączenia ze skórą,
- Brzydki zapach,
- Pojawienie się ropy,
- Silne zaczerwienienie skóry wokół kikuta,
- Łuszczenie się skóry wokół kikuta,
- Pojawienie się krwi.
Każdy z wyżej wymienionych objawów, należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem. Nieodpowiednia higiena kikuta pępowiny może prowadzić do pojawienia się zakażenia, które może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia dziecka.
